عشق چیست؟ این سوالی است که مدتی ذهن من را به خود مشغول کرده. آیا واقعا عشق قصه است یا واقعیت؟ اگر عشقهای سن ما هوس است پس چرا من می بینم که دوستانم برای دوست پسرهایشان چه اشکها که نمی ریزند، واقعا گیج شدم. لطفا من را راهنمایی کنید.

عشق، یعنی دوست داشتن و درگیر شدن شدید احساسی. اینگونه دوست داشتن شدید، وضعیت انسانی ای است که واقعا وجود دارد، افسانه نیست و انسان را واقعا دلبسته و درگیر و در برخی موارد بیمار و افسرده می کند، اما باید توجه کرد که در عرف کوچه و بازار مصادیق عشق بسیار است تا آنجا که رندی گفته است : به دنیا هر کجا درد دلی بود - به هم کردند و عشقش نام کردند. تا آنجا که دیده می شود برخی از جوانان اشعار عرفانی عرفا را تا آنجا پایین می آورند که آنرا برای جنس مخالفی که تازه با آنها آشنا شده اند می نویسند هر چند برخی سعی بر این دارند که این نوع کشش های طبیعی به جنس مخالف را عشق مجازی تعبیر کنند ولی واقعیت این است که اکثر آنها چیزی جز میل جنسی و یا هیجانات زود گذر نیست.

بی مناسبت نیست اگر اینجا خاطره ای را از علامه محمد تقی جعفری نقل کنم ایشان می فرمودند روزی جوانی چهره و رفتارش عوض شده بود هر روز رنگ پریده تر وگوشه گیرتر می شد مادرش از پرسید پسرم من مادرتم به من بگو چرا به این روز افتاده ای ؟ گفت راستش مادر من عاشق شده ام! مادر پرسید عاشق کی شدی؟ گفت: هر کی که شما بگید ! گفت خاک بر سرت با این عاشق شدنت !خوب بگو من زن می خواهم چرا دیگر معنای عشق را خراب می کنی. به هر حال شاید این تنوع و گستردگی معانی باعث این ابهام شما شده باشد، ولی همچنانکه اشاره شد , در عرف عرفان عشق بار معنایی خاصی دارد و برخی نیز معتقدند,عشق قابل تعریف علمى نیست؛ زیرا نه محسوس است و نه معقول، در حالى که در دو قلمرو «حس و عقل» تأثیر دارد. اگر تعریف کننده، خود عشق مى‏ورزد، مسلماً تعریف او صحیح نخواهد بود؛ زیرا این پدیده غیر عادى به تمام اندیشه و مشاعر او مسلّط است؛ به عنوان مثال اگر عاشق بخواهد عشق را تعریف کند، مفاهیم موجود در تعریف، با وضع روانى عاشق رنگ‏آمیزى مى‏شود و به اصطلاح «مولوى»، بوى عشق مى‏دهد.V}محمد تقى جعفرى، نقد و تحلیل مثنوى، ج 3، ص‏147.{V

اقسام عشق:
عشق بر دو گونه است حقیقی و مجازی و عشق مجازی نیز خود دو گونه دارد:
الف) عشق‏هاى مجازى:
در این گونه عشق‏،موضوع عشق ورزی همانا صفات ظاهری و کمالات مشهود و محسوس محبوب است .یعنی کمالات ظاهری محبوب موجب جذب عاشق می شود. عشق مجازی خود دو گونه است. 1-عشق حیوانی که در آن عاشق تنها از روی شهوت و هوس معشوق خود را می خواهد و به جنبه های جنسی او نظر دارد.
2-عشق پاک: در این عشق اگر چه نظر عاشق به ظاهر محبوب است، ولی چون ظاهر نماد باطن است و نشان از ذات الهی دارد، خود زمینه ساز عشق حقیقی می شود و مانند پلی عاشق را به سوی عشق حقیقی رهنمون می گردد.
ب ) عشق حقیقى و الهى:
عشق حقیقى عبارت است از قرار گرفتن موجودى کمال‏جو در مسیر جاذبه کمال مطلق، یعنى خداوند متعال، پروردگارى که جمیل مطلق، بى‏نیاز، یگانه، داناى اسرار، توانا، قاهر و معشوق است که همه رو به سوى او دارند و او را مى‏طلبند V}(احیاء علوم الدین، غزالى، ج 4، ص 283 - 279){V

عشقی که در جوانان وجود دارد، بیشتر ریشه در بلوغ جنسی و نیاز به جنس مخالف دارد و آنها بعضا خیال می کنند که عشقشان معنوی است، ولی اینطور نیست و ناشی از غرایز و نیازهای عاطفی و جنسیتی آنها است.

وجود عشق و احساس در انسان طبیعی است، اما مشکلی که در رفتار جوانان وجود دارد این است که در میل و گرایش به جنس مخالف که به صورت طبیعی در هر فردی اعم از دختر و پسر وجود دارد، عقلانیت خود را لحاظ نمی کنند، یعنی در انتخاب ها ابتدا باید با عقل خود محاسبه کنند و ببینند این موضوع برای آنها مناسبت دارد یا نه و امکان تحقق وجود دارد یا نه و شرایط و راه های عقلانی و عرفی را طی کنند، و سپس به صورت احساسی با موضوع درگیر شوند و در حقیقت قلبشان باید بعد از عقلشان به صحنه بیاید، تا مشکلی پیش نیاید، ولی در بسیاری از موارد متاسفانه ابتدا عاشق می شوند و بعد می خواهند ببینند آن فرد برایشان مناسب است یا نه که خوب به مشکلات فراوانی برخورد می کنند مانند مخالفت والدین.

بهترین کار این است که جوانان به شدت مراقب قلب خود باشند و برای ازدواج و تامین نیازهای طبیعی و احساسی، از طریق روش های عقلانی و عرفی عمل کنند و زمینه های لازم را برای این کار فراهم نمایند و تامین این خواسته را به خانواده ها بسپارند و نگذارند، قبل از عقل، عشق و احساس بر آنها غلبه کند، زیرا در این صورت اساسی که صرفا بر پایه های احساس گذاشته می شود، سست و فروریختنی خواهد بود، ولی اگر اساس زندگی خود را بر پایه ها و ستون های عقلانی بناکنند، استحکام آن بیشتر خواهد بود.