سفارش تبلیغ
صبا ویژن
 تعداد کل بازدید : 2713727

  بازدید امروز : 33

  بازدید دیروز : 123

وبلاگ موسسه رستگان www.mrastegan.ir

 
صبح و شام جامهای حکمت نوشند . [امام علی علیه السلام ـ در توصیف مؤمنان عصر قائم علیه السلام]
 
تهیه کننده: سید مصطفی علم خواه ::: شنبه 89/10/18::: ساعت 11:4 صبح

حجاب فکر و ذهن و افکار یعنی چی؟
از این که ما را برای پاسخ گویی خود برگزیده اید از شما متشکریم و امیدواریم پاسخ گوی مناسبی برای شما باشیم.

«عقل»
عقل و دلها بى‏گمانى عرشى‏اند--- در حجاب از نور عرشى مى‏زیند
فکر به معنای اندیشیدن است و اندیشه از عقل سرچشمه می گیرد. از این رو هر مقدار عقل را بیشتر بشناسیم آگاهی مان نسبت به تفکر افزایش می یابد، و حجاب فکر برایمان بیشتر معلوم می شود. بنابراین مطالبی را در مورد عقل بیان می کنیم:
در حدیث نبوی آمده«خداوند خرد را از نورى آفرید که در علم ازلى او اندوخته و نهفته بود و هیچ پیامبر مرسلى و هیچ فرشته مقرّبى از آن اطلاع نداشت». 1
بنابراین عقل نور است. از این رو چیزی که از عقل صادر می شود و یا تحت نظر و کنترل او می باشد نیز نور می باشد. از این جا چنین نتیجه ای بدست می آید که تفکر که محصول عقل است نیز در اصل نورانی است.
اما همواره تفکر و عقل این کارکرد نورانی را ندارند، در برخی مواقع همچون خود بینی، خواهش و تمنا 2 کارکرد آنها را مختل می کنند.

با ذکر آفات عقل می توان گفت: اگر با عقل و تفکر به هستی و خالق آن بیاندیشیم، نور است و اگر با آن به کارهای دیگری که در راستای انسانی نباشد، مشغولش شویم و راه و چاه فرو رفتن در نفس را از آن بجویم، ظلمت است.
بنابراین عقل ممکن است دچار ظلمت بشود، و محصول آن که تفکر است ظلمانی باشد. می توان یک قواعده در این جا ذکر کرد و آن اینکه اگر فکر به ذکر ما را دعوت کرد و ما را در سر سفره ی ذکر میهمان کند, نور است و اگر حیلتی برای افزونی دنیا طلبی شد ظلمت است.
سینه صیقلها زده در ذکر و فکر--- تا پذیرد آینه‏ى دل نقش بکر
حال که سخن از ظلمت و نور به میان آمده است، پیرامون حجاب نورانی و ظلمانی مطالبی را بیان کنیم.
اهل حجاب را دو نوع حجاب است؛ نورانی و ظلمانی.
تفاوت آن دو در این است که حجاب ظلمانی برگشت به طبیعت و اموری که طبیعت اقتضاء آن را دارد می باشد. از اینجا معلوم می شود حجاب نورانی وقتی گفته می شود حجابهای منظور است که جنس آن از عالم طبیعت نیست، یعنی جنس آن از تاریکی نمی باشد، بلکه از نور می باشد. 3 

 

«در حجاب هستیم»
آدمی هنگامی که عالم ذر را مشاهده نمود، از بالا به پائین فرود آمد و به همراه خود حجابهای ظلمانی را آورد. خداوند نیز در کلام نورانیش به این واجد شدن تاریکی ها اشاره می کند و راه خروج و کنار گذاشتن آن را نیز بیان می فرماید:« اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّور؛ خداوند، ولى و سرپرست کسانى است که ایمان آورده‏اند آنها را از ظلمت ها، به سوى نور بیرون مى‏برد». 4
یکی از مهمترین اموری که ما را به خدا رهنمون می شود و ما را به سوی نور می کشاند تا خدا سرپرستی ما را عهده دار شود، تفکر است. از همین رو است که در آیات بسیاری خداوند به تعقل و تفکر اشاره می کند« وَ هُوَ الَّذی یُحْیی‏ وَ یُمیتُ وَ لَهُ اخْتِلافُ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ أَ فَلا تَعْقِلُون؛ و او کسى است که زنده مى‏کند و مى‏میراند و رفت و آمد شب و روز از آن اوست آیا اندیشه نمى‏کنید»(مومنون/80).
به حق می توان گفت: تفکر مفتاح درهای معارف الهی و کلید کمالات علوم است و مقدمه ی لازم برای سلوک انسانی است 5 و به خاطر همین اثر عظمی و عالی است که امام صادق-علیه السلام- فرمودند:«پیوسته اندیشیدن درباره ی خداوند و توانایی او برترین پرستش است». 6
در حدیث مشهوری که از نبی اکرم- صل الله علیه و آله وسلم- به ما رسیده است، تفکر یک ساعت از عبادت یک سال برتر دانسته شده است. 7 
چرا یک ساعت عبادت برتر از یک سال عبادت می باشد؟ جواب این سوال تا حدودی پاسخ پرسشگر گرامی را شفافتر می نماید.
با فکر ما از مجهولات به معلومات می رسیم و با مشخص شدن امور پنهانی یا روشن تر شدن آنها اعمال ما همسو با تفکرمان می شود و عبادات ما از جهت کیفیت دارای عمق بیشتری می گردد، و خالق خویش را بهتر می توان بیابیم و دریابیم. بعد از شناخت شفاف تر و بهتر خدا است که رفتار قدرت و جهت و انگیزه بیشتری می یابد، تا به سوی او حرکت کنیم.
اما همین تفکر اگر ذکر و رفتار را پدید نیاورد، معلوم می شود تفکر نتوانسته است در قلب فرد نفوذ کند، از این رو این حالت حجاب دیگری برای فرد می شود و ظلمتی بر ظلمت کده او می افزاید.
بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت: تفکر نور است و نور ذکر الهی را پدید می آورد. اما همین نور اگر از آن درست بهره برداری نشود، و به خود رها شود در ظلمت باید آن را بکار گرفت. از این رو می تواند حجاب قرار بگیرد.
به هر صورت در قرآن و روایات از تفکر با تعابیر عالی سخن به میان آمده و آن چه که به عنوان ظلمت و حجاب نسبت داده شده است علم و برهان است نه تفکر.
اگر چه اشاره شد که تفکر هم اگر در خلاف امور انسانی به کار رود، حجاب است و آن هم از نوع ظلمانی آن. اما تفکر را کمتر به صفت ظلمانی نسبت می دهند. از این رو است که امام خمینی-رحمه الله علیه- نیز حجاب را در مورد تفکر بیان نمی کنند:«با این حال قلب انسان ممکن است در حجاب برهان قرار گیرد و در آن فرو رود». 8  شعر مرحوم مولوی نیز تفکر را حجاب برنمی شمرد بلکه برهان را مورد خطاب قرار می دهد.
پاى استدلالیان چوبین بود--- پاى چوبین سخت بى‏تمکین بود
در ضمن در قرآن و روایات و کتابهای بزرگان تا آنجا که ما جستجو کردیم، نسبت حجاب به تفکر نداده اند. 9
--------------------------------------
 1  . بحار الأنوار : 1/107/3 .
 2  .ر:/ک؛ گنجینه ی نور.
 3  .ر:ک/جنود عقل و جهل امام خمینی(ره).
 4  .بقره/257.
 5  . ر:ک/چهل حدیث امام خمینی(ره)/ص191.
 6  .اصول کافی/ج2/ح 3/ص55.
 7  .همان/ح2/ص54.
 8  .چهل حدیث/ص191.
 9  .ر:ک/مقالات استاد شجاعی/ج1/ص63.

 

 


 
 
 
 

جستجوی واژه ها

 

حضور و غیاب

 

فهرست موضوعی یادداشت ها

بندگی[49] . خودسازی[46] . زندگی[44] . اخلاق[42] . عرفان[39] . سوال و پاسخ کوتاه[32] . سیاست[29] . نماز[27] . توحید[23] . خودشناسی[21] . اخلاق جنسی[18] . عشق[17] . گناه[16] . ایمان[15] . سوال و پاسخ کوتاه[13] . غفلت[12] . عبادت[11] . دعا[11] . اعتقاد[9] . توبه[8] . شناخت[8] . شیطان[7] . غیبت[7] . علم[7] . دنیا[7] . تربیت[7] . ازدواج[6] . احکام[6] . مذهب[6] . مرگ[6] . سیر و سلوک[6] . ولایت[6] . وظیفه[5] . معنویت[5] . ریا[5] . اجابت دعا[5] . خانواده[5] . توکل[5] . حجاب[5] . جامعه[4] . اخلاص[4] . امام زمان[4] . سلوک[4] . صبر[4] . عاشورا و عزاداری[4] . مراقبه[4] . عقل[4] . نماز شب[4] . نگاه[3] . والدین[3] . نهی از منکر[3] . غزلیات حافظ[3] . عادت[3] . عاشورا[3] . شوخی[3] . شرک[3] . ریاضت[3] . زیارت[3] . دین[3] . رمضان[3] . امید[3] . تبلیغ[3] . تصوف[3] . بصیرت[3] . انقلاب[3] . تفکر[3] . خدا[3] . حوزه و دانشگاه[3] . دروغ[3] . حیا[2] . حب دنیا[2] . حج[2] . خواب[2] . خداشناسی[2] . ارشاد[2] . تقوا[2] . حقوق[2] . چله نشینی[2] . توحیدی[2] . اهل بیت[2] . انتقاد[2] . انسان[2] . پرورش روح[2] . ترس[2] . اخلاق اجتماعی[2] . آخرت[2] . آرامش[2] . رزق و روزی[2] . دینداری[2] . ذکر[2] . رابطه با خدا[2] . زهد[2] . سعادت[2] . شخصیت[2] . شهادت[2] . شهوت[2] . سیر و سلوک[2] . شادی[2] . طلسم[2] . غضب[2] . فحش[2] . فکر[2] . فکر گناه[2] . قرب[2] . عمل[2] . عمل صالح[2] . عزاداری[2] . عزت[2] . گریه[2] . گذشت[2] . گناه و توبه[2] . معاشرت[2] . قلب[2] . کربلا[2] . کمال[2] . گوناگون[2] . هدف[2] . نماز صبح[2] . نفس[2] . مهدویت[2] . مهمانی . موسیقی . موفقیت . مومن . ناامیدی . نامحرم . نبوت . نسبیت . نفاق . نفرت . نفس اماره . نقش زنان . معیشت . مهار نفس . نماز قضا . نماینده،مجلس . همت و اراده . همسر . هنر . هو . هوس . واجب . نوحیدی . نیت . نماز جمعه . وحدت وجود . ورزش . ولایت فقیه . ولایت مداری . یاد خدا . کرامت، شفای بیماران . کربلا، عاشورا . لباس . لذت نماز . لعن . لواط . ماه رجب . مجادله . مجذوب، سالک . محاسبه . محبت . محبوبیت . محیط آلوده . مدپرستی، مدگرایی . کمال-خودشناسی-خودسازی . کینه . کم خوری . قلب سلیم . قهر . قیصر امین پور . کرامت . معرفت . معرفت خدا . معروف،منکر . معصومین . مسافرت . مسلمان واقعی . مصاحبه . گناهان صغیره . گرایش به بدی . گره در کار . عرفان کاذب . عریضه . عشق الهی . عشق مجازی . عصبانی . غذا خوردن . غرور . علم و عمل . عمر . عمره . قرب به خدا . قساوت . قضاوت . قطب . فنای فی الله . فیلم . قبر . قبولی عمل . قدرت . فطرت . فقر . غلفت . غم و غصه . طول عمر . ظرفیت . عاقبت به خیری . عبودیت . عجب و خودپسندی . شیعه . شیعه، شهادت طلبی . صحت عمل . صراط . صفات . صوفیه . طلبگی . طلبه . شادی و نشاط . شانس . سیره ائمه . سیاسی . سید حیدر آملی . سوال و پاسخ کوتاه 21 . شهید،شهادت . شناخت امامان . شخصیت ها . شرک . شکر . شلوار لی . سکس . سکولاریسم . سلامت . سلوک، عرفان، شیعه . سوء عاقبت . زیبایی . سالمندان . سالک، مجذوب . سختی ها . زبان . زنا . رابطه با دختران . رجبعلی خیاط . رحمت . رحمت خدا . دین داری . دین، وحی . خودسازی-رشد- . خودسازی-سیر و سلوک- . رضایت . رضایت خدا . رفاقت . روابط نامشروع . روزه . روشنفکر . آرزو . آرزوی مرگ . آزادی معنوی . ابتلا . آداب سلوک . احترام والدین . احضار ارواح . اخلاق اجماعی . اراده . اراده، گناه . ارامش . انتخاب، مجلس . امامان . امتحان . اعتماد به نفس . اعتکاف . اقتصاد . استجابت . استجابت دعا . استراتژی . اسلام . اسم ذات . اشک . اصولگرایی . تجلی . تجمل گرایی . تصوف و درویشی . تعادل . تغذیه . تفکر . پسر و دختر . پوشش . بصیرت- . بهشت، برزخ . بی نماز . بینش سیاسی . پائولوکوئیلو . پاکی قلب . پرخوابی . انسان، خوب و بد . انرژی . اهل بیت- . اولیای خدا . اینترنت . بخشش گناه . بخل .
 

مشترک شوید