معیار ارزیابی آموزه های عرفانی چیست؟
آموزه های بزرگان و عرفایی که تحصیلات علمی ندارد با چهار معیار اصلی قابل ارزیابی می باشد که در صورت همخوانی آموزه ها با این معیارها می توان به آنها اطمینان کرد و در صورت عدم همخوانی با آموزه ها باید آنها را کنار گذاشت.
معیار اول: قرآن کریم به عنوان کاملترین کتاب آسمانی و کتاب قانون مسلمانان یکی از بهترین معیارهایی است که می توان آموزه های عرفانی را با آن سنجید لذا اگر دستورات و آموزه های عرفانی با دستورات و آموزه های قرآنی همخوانی داشته باشد به طور مسلم می توان به آن اطمینان نمود .
معیار دوم: روایات معصومین علیهم السلام پیامبر گرامی اسلام - که خود برای اتمام مکارم اخلاق مبعوث شده بود - به همراه ائمه معصومین علیهم السلام روایات متعددی را درباره نحوه به کمال رسیدن انسان مطرح نموده اند که همین روایات از مهمترین معیارهای ارزیابی آموزه های عرفانی می باشد . از همین رو در صورت عدم تطبیق آموزه های عرفانی با آنچه که معصومین علیهم السلام دستور فرموده اند بطور واضح دستورات معصومین علیهم السلام مقدم می باشد.
معیار سوم: سیره عملی معصومین علیهم السلام علاوه بر روایات متعدد ؛ سیره عملی معصومین علیهم السلام نیز به عنوان انسان کامل و عارفان واقعی پیش روی ما قرار دارد لذا اگر دستورالعمل عارفی با سیره عملی معصومین علیهم السلام نیز مطابقت نداشته باشد بیانگر آن است که نمی توان به آن اطمینان نمود.
معیار چهارم: احکام شرعی حد و مرز آنچه خداوند متعال و معصومین علیهم السلام برای رشد و تعالی انسان قرار داده اند بصورت احکام واجب ، حرام ، مستحب و مکروه توسط مراجع تقلید استخراج گردیده و در اختیار ما قرار داده شده است از این رو اگر دستورالعملی و آموزه ای مخالف با احکام شرعی باشد مسلما قابل اطمینان نخواهد بود .
در پایان این نکته را نیز باید یادآوری نمائیم که با این معیارها نه تنها می توان آموزه های عارفان حقیقی همچون رجبعلی خیاط را ارزیابی نمود بلکه باید برای تمامی کسانی که ادعای عرفان می نمایند این معیارها را به کار برد ؛ به ویژه در دوران کنونی که عرفان های کاذب در جامعه گسترش بیشتری یافته است .