آیا کمک خواستن از انسان های دیگر با توحید و اینکه هیچ موثری جز خدا وجود ندارد، می سازد؟

از دیـدگـاه عـقل و در منطق وحى, تمام انسانها بلکه همه پدیده هاى جهان , همان گونه که در پیدایش خود به خدا محتاجند , در تاثیر بخشى خویش نیز بدو نیازدارند . قرآن کریم در این زمینه مى فرماید : یا ایها الناس انتم الفقراء الى اللّه و اللّه هو الغنى الحمید . (1)- اى مردم , شما به خدا احتیاج دارید و او بى نیاز و ستوده است . و در جـاى دیگر , همه پیروزیها را در انحصار پروردگار جهان دانسته و مى فرماید : و ما النصر الا من عنداللّه العزیز الحکیم . (2)- نصرت و یارى , تنها از جانب خداى عزیز و حکیم است . بـراسـاس این اصل مسلم اسلام , ما مسلمانان در هر نماز خود , این آیه شریفه رازمزمه مى کنیم : ایاک نعبد و ایاک نستعین . (3)- تنها تو را مى پرستیم و از تو کمک مى جوییم . ایـنـک بـراى روشن شدن پاسخ سئوال فوق , مى گوییم :یارى جستن از غیر خدا , به دو صورت , متصور است .

 1 - صـورت اول آن اسـت کـه بـگـونه اى از انسان یا پدیده دیگرى استمداد نماییم که اورا در اصل هستى یا عملکرد خویش , مستقل دانسته و در یارى رساندن , بى نیاز ازخدا بپنداریم . شـکـى نـیـسـت که این گونه استمداد از غیر خدا , شرک محض است که قرآن کریم در آیه ذیل , بى پایگى آن را رقم مى زند . قل من ذا الذى یعصمکم من اللّه ان اراد بکم سوءال و اراد بکم رحمه و لا یجدون لهم من دون اللّه ولیا و لا نصیرا . (4)- بـگو اگر خدا درباره شما اراده عذاب نماید , کیست که شما را از او در امان بدارد ؟ و یا اگر اراده رحمت نماید , ( کیست که از آن پیشگیرى نماید ) و آنان براى خود , ولى و یاورى نمى یابند .

 2 - روش دیـگـر آن اسـت کـه به هنگام یارى جستن از انسانى دیگر , او را آفریده و ظهور خدا بـدانـیـم کـه از خود , استقلالى ندارد و تاثیر بخشى وى نیز از جانب خداى بزرگ , به منظور حل بعضى از مشکلات بندگان , به وى عطا گردیده است . بـراسـاس ایـن طـرز تفکر , موردى که از وى یارى مى طلبیم , حکم واسطه را دارد که پروردگار بزرگ او را وسیله برآوردن برخى نیازها قرار داده است . ایـنـگونه کمک خواهى , در واقع , استعانت از خداوند است زیرا او است که به این وسائل واسباب , هستى بخشیده و سرانجام آنان را در برآوردن نیازهاى دیگران , تاثیر وتوان عطا فرموده است .

اصولا زندگى افراد بشر بر مبناى این استعانت از اسباب ومسببات , پایه ریزى شده است , بطورى که بدون کمک گرفتن از آنها , زندگى انسان ,دچار آشفتگى مى گردد . در اینجا نیز اگر با این دید به آنها بنگریم که عوامل تحقق یارى خدا هستند که هم اصل هستى آنها از خـدا اسـت و هم تاثیر بخشى از آنها از جانب او است , این کمک گرفتن , با توحید و یکتاپرستى هیچ تعارضی ندارد .

اگر کشاورزى موحد و خدا شناس , از عواملى ; مانند زمین و آب و هوا و آفتاب کمک مى گیرد و مى تواند دانه ها را پرورش داده و به بار بنشاند در واقع از خدا استمدادمى جوید ; زیرا او است که به این عوامل و ابزار , نیرو و استعداد بخشیده است . روشن است که این استعانت , با روح توحید و یگانه پرستى سازگارى کامل دارد . بلکه قرآن مجید ما را به اینگونه یارى جستن از پدیده هایى ( مانند پایدارى و نماز ) ,فرمان مى دهد آنجا که مى فرماید : واستعینوا بالصبر و الصلوه . (5)- از پایدارى و نماز , یارى بجویید . توسل به معصومین و امامان شیعه(ع) نیز از همین مقوله است و آنها نیز در حقیقت وسایل ما به سوی خداوند هستند.

روشن است که صبر و پایدارى کار بشر است و ما ماموریم از آنها کمک بگیریم و درعین حال , باید بدانیم که یک چنین استعانتى , با حصر آن به خدا در آیه ایاک نعبد و ایاک نستعین منافاتى ندارد.

شیعه پاسخ مى دهد، حسینى نصب - سید رضا

1 - فاطر : 15 –

2 – آل عمران : 126

3- حمد : 5

4- احزاب : 1

5- مائده : 45