مشکل من این است که احساس میکنم شیطان وجودم را گرفته نمیدونم چکار کنم؟

قبل از پاسخ به شما دوست عزیز توجه تان را به چند نکته جلب می نمائیم : 

اول : در روایاتی که از سوی معصومین علیهم السلام ذکر شده, برای کسانیکه شیطان تمام وجودشان را گرفته و بر آنها تسلط یافته نشانه هایی ذکر گردیده ؛ به عنوان نمونه اینگونه افراد نسبت به مسائل دینی بدگمان شده و پایه های یقینشان در این خصوص سست می شود (1) و یا اینکه آرزوهای دور و دراز در منظر وی جلوه گر شده و مرگ را به فراموشی می سپارد .(2)

لذا اگر دارای چنین علائمی نیستید نگران نباشید و بدانید همینکه اینگونه دغدغه ای برای شما بوجود آمده , خود عنایتی از طرف خداوند متعال برای برطرف نمودن کاستی های معنویتان می باشد تا با یاری خداوند متعال و استقامت در این مسیر مراتب عالیه کمال را طی نمائید .

دوم : هیچگاه شیطان اختیار را از انسان سلب نمی کند .

دوست عزیز اگر منظورتان از اینکه گفته اید شیطان وجودتان را گرفته این است که احساس می کنید شیطان عنان اختیار را از شما گرفته و بی اختیار شما را به هر گناهی می خواهد می کشاند .! باید بدانید خود شیطان نیز چنین ادعایی نمی کند چرا که شیطان در روز قیامت به اغوا شدگان خواهد گفت: «وَ ما کانَ لِی عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِی فَلا تَلُومُونِی وَ لُومُوا أَنْفُسَکُمْ ...» ابراهیم: 22. یعنى: من بر شما تسلّطى نداشتم مگر آنکه من (به اعمال ناپسند ) دعوت کردم و شما دعوتم را پذیرفتید، پس مرا ملامت نکنید که چرا خواندم چون کار من آن بود و خودتان را ملامت کنید که چرا از من قبول کردید؟!

دوم : قدرت شیطان در وسوسه و زینت دادن گناه است

علاوه بر آیه 22 سوره ابراهیم که گفته شد آیات متعددی بر این امر دلالت دارد که تسلط شیطان بر انسان همان وسوسه و زینت دادن اعمال زشت بر انسان است , نه چیز دیگر ؛یعنی شیطان چنین قدرتى ندارد که بتواند تمام وجود کسی را تسخیر کرده و او را به گناهان بکشاند بلکه قدرت شیطان همان وسوسه و دعوت صرف است که در صورت اهمیت ندادن منکوب شده و از بین خواهد رفت. (3)

سوم : خود انسان زمینه ساز نفوذ شیطان است

بر اساس آنچه که در روایات ذکر گردیده ؛ انسان با انجام برخی اعمال زمینه تسلط شیطان را بر خود فراهم می نماید . اعمالی همچون عجب و فراموشی گناهان (4)، خشم و غضب (5) ،روی گردانی از یاد خدا ، دست کم گرفتن عظمت و بزرگوارى خداوند متعال ، غافل شدن از گناهان، فراموش کردن اینکه خداوند بر ظاهر و باطن افراد مطلع است (6) و کسانیکه دچار غفلتند (7).

پنجم : شیطان نسبت به برخی افراد هیچگونه تسلطی ندارد .

برخی از این افراد که در آیات و روایات به آن تصریح شده شامل افراد ذیل می باشد :

1- مخلصین

شیطان درباره مخلصین گفته است : ...لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعینَ. إِلَّا عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ (حجر 39 – 40)«من(نعمتهاى مادّى را) در زمین در نظر آنها زینت مى‏دهم، و همگى را گمراه خواهم ساخت، مگر بندگان مخلصت را.»

2- توکل کنندگان

 خداوند متعال در اینخصوص می فرماید : «فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ. إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ. » نحل: 98- 99. آنانکه ایمان آورده و کار خود را بخدا واگذار نموده‏اند شیطانرا بر آنها تسلّطى و دعوتى که سبب اغوا شود نیست.

3- کسانیکه بر شهوات خود مسلط شده اند

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله (به هنگام مراجعت از جنگی )فرمود. ما از جهاد کوچک مراجعت کرده و بسوى جهاد بزرگتر رهسپاریم و باز فرمود کسى که دانش و بینش او بر هواهاى نفسانیش غالب گردد چنین علمى سودمند است و هر کس شهوات و خواسته‏هاى نفس را زیر پاى خود نهاده و بر آنها مسلط شود. شیطان از سایه چنین شخصى میگریزد(بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68    ج‏1 ص 72 )

با توجه به نکات گفته شده باید بگوئیم که برای رهایى از القائات شیطانى و افکار بد و وسوسه‏هاى شیطانى باید کارى کرد که انسان بر فکر و روح و باطن خود و بر خیالات خود غالب گردد و براى این کار چند راه وجود دارد:

- توجه به ذات اقدس الهى و تقوا و پرهیز از گناهان. قرآن کریم مى‏فرماید: إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ. إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ» نحل: 99- 100. «شیطان بر کسانى که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکل مى‏کنند تسلطى ندارد. تسلط او تنها بر کسانى است که او را به سرپرستى خود برگزیده‏اند و آنها به فرمان شیطان به جاى فرمان خدا گردن مى‏نهند».

- پیامبر خدا صل الله علیه و آله در روایتی برای نزدیک نشدن شیطان به انسان دستور داده اند : چهار آیه اول سوره بقره به همراه آیه الکرسی و دو آیه بعد از آن و سه آیه آخر سوره بقره خوانده شود ( مفاتیح الجنان – باقیات الصالحات – باب ششم – دوم )

- انجام یک سرى مستحبات مثلا همیشه با وضو بودن و نیز خواندن قرآن در اوقات مختلف که دواى هر دردى است.

- خود را از بیکارى تنهایى و عوامل وسوسه انگیز دور نگه‏داشتن.

- ذهن را همواره به امور شریفه متوجه ساختن و عادت دادن.

- مطالعه پیوسته پیرامون خداو معاد (مثلا روزى ده صفحه براى مدتى طولانى).

- به طور منظم مثلا هفتگى به زیارت اهل قبور رفتن و نسبت به عاقبت خود و احوال پس از مرگ اندیشیدن.

- خواب خود را کم کردن و به حداقل ممکن رساندن.

- شرکت در مراسم دینى و فعالیت جدى در مسائل فرهنگى اجتماعى و داشتن.

- نماز را با توجه و حال و عاشقانه و با حضور قلب خواندن.

- توجه به خدا و توسل به پیامبر و خاندان پاکش، مى‏توان از وسوسه‏هاى شیطان رهایى یافت.

- در روایات آمده است که تکرار دو ذکر براى دفع شیطان‏هاى جنى و انسى و رفع وسوسه‏ها بسیار مؤثر است: یکى ذکر «لاحول ولا قوة الا باللّه العلى العظیم» و دیگرى ذکر «صلوات».

- هم‏چنین خواندن دو سوره کوچک یعنى، «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ برب الناس» سفارش شده است. گفتنى است که در سایه تهذیب نفس و انجام دستورات دینى، مى‏توان از وسوسه شیطان و ارتکاب گناه در امان ماند.

- مداومت بر خواندن مناجات سى و دوم صحیفه سجادیه که راجع به پناه بردن به خدا از وسوسه های شیطان می باشد .

------------

پی نوشت :

1- ترجمه‏صحیفه‏سجادیه(آیتى) ص : 208 -نیایش سى و دوم

2- بحار الانوار-ترجمه جلد 67 و 68    ج‏2 ص 269

3- بنا به قرینه آیات و روایات دیگر , هر جا سخن از تسلط شیطان است مراد همان وسوسه شیطان می باشد که در این خصوص می توانید به سوره های اعراف: 20 - نساء: 120 - انفال:48 مراجعه نمائید .

4- ارشاد القلوب-ترجمه رضایى    ج‏1   ص 124

5- امالى شیخ صدوق-ترجمه کمره‏اى    متن    340

6- مصباح الشریعة-ترجمه عبد الرزاق گیلانى ص256  

7- مصباح الشریعة-ترجمه مصطفوى    متن ص 105