می خواستم بدونم که از کجا بفهمم که کار خوبی که انجام می دهیم از سوی شیطان نیست و کاری که انجام می دهیم برای خداست، اگه میشه یک ملاک کلی به بنده بدهید؟

سوال شما را هر کسی مطالعه کند, روح دینداری ، اعتقاد و دغدغه سعادت ، فلاح و رستگاری در آن حس می شود از این بابت به شما دوست عزیز تبریک گفته و امید موفقیت و بهروزی و کمال برای شما داریم .
سرنوشت بشر و سعادت انسان ها در گرو اعمال اوست و این مهم را اگر چه عقل و منطق می پسندد، شرع نیزآن را تایید وبر آن تاکید میکند «ان الانسان لفی خسر الا الذین امنوا و عملوا الصالحات »[سوره والعصرآیات 1و2] تنها توشه ای که انسان با خود می برد همین عمل است ولی عملی که مورد قبول خداوند متعال قرار گرفته باشد که فرمود :«انما یتقبل الله من المتقین »پس هر عملی سبب رستگاری و فلاح نمی شود و شرایط و ضوابط خاص خودش را داراست. اهمیت عمل، بیش از آنکه به اندازه و مقدار آن مربوط باشد، به چگونگی آن ارتباط دارد لذا عملی که با نیت خالص و با پرهیزگاری و هدفداری انجام پذیرد، ارزشمند و گرانبهاست ، هرچند اندک باشد و عمل تهی از صلاح و خلوص و آمیخته به ریا و تظاهر هرچند زیاد باشد، چیزی محسوب نمی‌شود، به همین جهت در قرآن آمده است : ایکم احسن عملا .. کدام یک کار بهتری می‌کنید، و به جای آن نگفته است اکثر عملا - کدام یک کار بیشتری می‌کنید . پس چیزی که به عمل ارزش و کرامت می‌بخشد و آن را بالا می‌برد، جوهره و کیفیت آن است . و آنچه که به عمل انسانی شکل می‌دهد نیت اوست که از اعتقاداتش برمی‌خیزد.
عمل صالح عملی است بجا و ثمربخش و رشددهنده فرد و جامعه بسوی کمال نهایی، و مسلم است آنکه بخواهد عملش صالح باشد باید از شناخت همه جانبه‌ای برخوردار باشد، زیرا ممکن است انسان مومن ولی بی شناخت عملی را انجام دهد که به خیال خود صد درصد صالح است ، لیکن از آنجا از شناخت و آگاهی بی‌بهره بوده است این عمل بیجا صورت گرفته و عمل فاسدی انجام شده است . بنابراین عمل صالح یک مفهوم کلی است که در شرایط گوناگون و زمانها و مکانهای مختلف شکلهای متفاوت به خود می‌گیرد، زیرا دارای یک بعد نیست که با توجه به رویدادهای گوناگون اجتماعی بصورت یکنواخت و تکراری انجام گیرد، بلکه دارای ابعاد گوناگون است که در برابر پدیده‌های مختلف چهره‌های گوناگون می‌یابد.

«ویژگی های عمل صالح»
هر عمل صالحی سه جنبه دارد که مراقبت از هر سه جنبه ضروری است: 1-باید خود عمل خوب باشد فی نفسه به تعبیر علماء اخلاق حسن فعلی داشته باشد. 2- چگونگی انجام عمل؛ برای این که هر کاری به نتیجه مطلوب برسد و تأثیر آن احساس شود، باید مراقب بود که آن عمل به بهترین صورت انجام گیرد. مثلا در کمک به یک مستمند باید مراقب بود که آبرویش حفظ شود. 3- نیت و انگیزه شخص عامل؛ مهمترین جنبه هر عملی، نیت آن است باید عمل از سر صدق و اخلاص انجام شده به اهداف دنیوی و پست آلوده نگردد. مشهورترین آموزه دینی که از پیامبر با کرامت اسلام(ص) رسیده این است که ارزش و بهای عر عملی به نیت آن بستگی دارد H}«لا عمل الا بنیه»{H؛ V}(اصول کافی، ج 1، ص 70. روایت دیگری به همین مضمون ضبط شده است که ارزش رفتارها به نیت ها و تصمیم هاست «الاعمال بالنیات»، (دائم الاسلام، ج 1، ص 4).{V مولوی نیز فرمایش پیامبر را بدین گونه به شعر درآورده است: P} انما الاعمال بالنیات گفت{E}نیت خیرت بسی گل ها شکفت{P P} نیت مؤمن بود به از عمل{E}این چنین فرمود سلطان دول{P V}(مثنوی){V و لذا در مورد ضربه ای که امیر مؤمنان(ع) در جنگ خندق بر عمرو بن عبدود وارد آورد منجر به پیروزی اسلام گردید. پیامبر(ص) فرمود: ضربه علی(ع) در روز خندق از عبادت جن و انس برتر بود و این به خاطر اخلاص عمیق علی(ع) در این عمل بود. پس هر عملی که این سه ویژگی در آن مورد توجه قرار گرفته، برترین اعمال است.
پرواضح است که مهمترین شرط عمل صالح، نیت خالص است که قربه الی الله انجام شود و در نتیجه مورد قبول حضرت حق واقع گردد .چاشنی اخلاص بالا برنده عمل بوده و آفت و ویروس عمل، انجام کار برای غیر خدا و به تعبیر علماء علم اخلاق ریا می باشد که راه ورود شیطان و تسلط بر بندگان خداست .ازاین رو بایسته است انسان مومن این مسیر ورود شیطان را به خوبی سد نماید تا در میدان نبرد با ابلیس لعین مغلوب نگردد.

«ریا آفت عمل»
ریا گرفته شده از رؤیت است و تعریف آن عبارت است از: طلب منزلت و مقام در قلب‏هاى مردم به وسیله عبادات و طاعات خداوند متعال. این گونه ریا که در مقابل اخلاص در نیت مطرح می شود، به لحاظ شرعی شرک در عبادت و حرام است و سبب باطل شدن عبادت نیز مى‏شود . شخص ریاکار نزد مردم چنین نشان مى‏دهد که مخلص و مطیع واقعى خداوند است در صورتى که در حقیقت چنین نیست.

درباره ریا باید توجه داشت که:
اولاً، تحقق ریا مشروط به قصد ریا است یعنى اگر قصد و نیت بر ریا نباشد، گناه نیز محسوب نمى‏شود اگر چه مردم عبادت انسان را ببینند و احیانا تعریف هم بکنند.
ثانیا، ریا وابسته به داشتن غرضی از اغراض دنیوى نظیر کسب محبوبیت، ثروت و جاه و مقام مى‏باشد.
ثالثا مربوط به حوزه عبادت و پرستش است.
بنابراین هر نشان دادنی ریا نیست ،ولی گاهی حساسیت نسبت به این موضوع برای برخی از جوانان به صورت وسواس در می آید و آنها خیال می کنند که آدم های بسیار ریا کاری هستند و از این موضوع بسیار هم ناراحت می شوند.
این گروه باید بدانند که هر چند ریا رذیله ای اخلاقی است و باید مراقب نفوذ آن در اعمال بود ولی از آن طرف هم باید مواظب بود در دام سهمگین دیگری از شیطان بنام وسواس نیفتیم و شعار «خیر الامور اوسطها» را به دست فراموشی نسپاریم تلاش کنیم عمل خالصانه با همان معیارهای فوق الذکر انجام دهیم بیش از آن دچار حساسیت و شبهه وسواس نشده وازاصل عمل محروم نشویم زیرا بسیاری از مواقع انسان کار اخلاقی خوبی انجام می دهد که اطلاع از آن باعث تشویق دیگران برای انجام کار نیک می شود، بدون اینکه شخص بخواهد قصد قربتش را نسبت به خدای تعالی خدشه دار نماید، اگر انسان در باطن برای خدای متعال کار می کند، اشکالی ندارد که در ظاهر دیگران مطلع شوند . کسی که حقیقتا در مسیر الهی و قرب به خداوند حرکت می کند، رفتار آشکار او حتی ممکن است نوعی امر به معروف حساب شود و در افراد دیگر انگیزه کار نیک را فراهم می آورد.
گاهی انسان در جامعه که حضور می یابد، سعی می نماید همواره آبروی خویش را حفظ کند و مواردی را رعایت می کند که ممکن است در زندگی خصوصی خود رعایت نکند . عاقلانه نیست که آدمی هر کاری که در محدوده خصوصی زندگی خویش انجام می دهد یا احیانا برخورد نامناسبی که در خانه دارد ، در جامعه نیز آن را بنمایاند و این کار را به عنوان مخلص بودن حسن قلمداد کند.
از نظر اخلاقی در صورتی که انسان شخصیت اجتماعی خود را نیک و سالم بنماید و سعی کند رفتار خویش را در مرئی و منظر دیگران کنترل نماید، نه تنها خلاف اخلاق و دین نیست و در اصطلاح ریا به حساب نمی آید ، بلکه اصولا وظیفه چنین اقتضایی را دارد .

«درمان وسواس»
در صورتی که احساس می کنید این حالت نوعی وسواس است، باید توجه کنید که وسواس بیماری خطرناکی است و باید به شدت خودتان را هنگام وسوسه و اینکه احساس می کنید الان دارید ریا می کنید، تغییر ندهید و به همان صورت عبادت نمایید و به خدا پناه ببرید. راهکار اصلی درمان وسواس عدم پاسخ گویی به آن است.
مواظب باشید تا بحرانی نشود. راه درمان وسواس آن است که به ان کاملا بی توجه باشید و به هیچ وجه وضعیت و موقعیت خود را تغییر ندهید.

«اخلاص جوهره عمل»
اخلاص ضد ریا است و آن عبارت است از خالص ساختن و قصد از غیرخدا و پرداختن نیت از ماسوى‏اللّه‏، (معراج‏السعاده، ملا احمد نراقى، بحث اخلاص).
امام صادق(ع) مى‏فرمایند: «لابد للعبد من خالص النیه فى کل حرکه و سکون اذ لو لم یکن بهذا المعنى یکون غافلاً والغافلون قد وصفهم‏الله تعالى بقوله: ان هم الا کالانعام بل هم اضلّ و قال: اولئک هم الغافلون...؛ براى بنده (خدا) در هر حرکت و سکونى از خالص ساختن نیت (براى خدا) چاره و گریزى نیست زیرا اگر چنین نباشد غافل است و غافلان را خداوند تعالى اینگونه توصیف فرموده: اینان مانند چهارپایان بلکه گمراه‏تر هستند و نیز فرموده: اینان همان کسانى هستند که غافلند»، (میزان‏الحکمه، محمد محمدى رى‏شهرى، ج 3، روایت 4748).

«نتیجه گیری»
1.سعادت انسان بستگی به اعمال صالح او دارد.
2.انجام عمل صالح سه شرط اساسی دارد:اولا حسن فعلی (نیک بودن فعل) ثانیا حسن فاعلی(نیت خیر و نیک)ثالثا کیفیت خوب عمل.
3.مهمترین شرط قبولی اعمال، اخلاص و انجام کار برای خداست.
4.آفت اخلاص ،ریا و انجام کار برای غیر خداست ولی نباید در این زمینه دچار حساسیت و وسواس شد.
4.اگر اعمال با این معیار انجام شود با فضل و عنایت الهی از دستبرد شیطان رجیم در امان خواهد بود و می شود امیدوار بود عمل برای خدا انجام شده است .
دوست گرامی! در پایان، کتب زیر جهت مطالعه بیشتر به حضورتان معرفی می گردد به امید موفقیت و پیروزی شما منتظر سوالات دیگر شما هستیم .

- آسمان معرفت‏حسن زاده آملى
2- نشان از بى‏نشان‏ها مقدادى
3- فضیلت‏هاى فراموش شده‏تربتى
4- مجموعه دیدار با ابرار
5- اربعین حدیث (حدیث 2) امام خمینى (ره
6- نقطه‏هاى آغاز در اخلاق عملى آقاى مهدوی کنى، ص 427 و 426
7- «عجب و ریا» سید احمد فهرى.
التماس دعا