هدف سیر مطالعات اسلامی:

می دانیم که هدف اصیل و کلی زندگی انسان از نظر اسلام، قرب به خداوند است و هدف سیر مطالعات اسلامی نیز چیزی خارج از این مسیر نیست.

راه رسیدن به قرب الهی ایمان و عمل صالح است, ولی هم ایمان و هم عمل صالح در درجه اول به شناخت و معرفت نیازمند است, زیرا زیر ساخت ایمان و عمل بر معرفت و آگاهی استوار است.

بنابراین اولین نیاز حرکت عملی انسان در مسیر خدایی شدن و خودسازی نیاز به دانش و آگاهی است و سیر مطالعات اسلامی تامین کنند نیازهای شناختی انسان برای رسیدن به خداوند و نزدیکی به او است.

از طرفی می توان گفت: خداوند یعنی ذات دانایی و توانایی، بنابراین انسان اگر بخواهد به خداوند نزدیک شود، باید مظهر دانایی و توانایی او گردد.

انسان از نظر جایگاه خود در هستی مظهر خداوند دانا و توانا است و به همین دلیل هم خلیفه خدا در روی زمین نامیده شده است و بر جهان هستی از جانب خدای متعال ولایت و سلطنت دارد. آگاهی و دانش زمینه ساز رسیدن انسان به چنین جایگاهی در زندگی خود است.

از یک نگاه می توان گفت: زندگی انسان چیزی جز مبارزه با ضعف ها و نقص ها و تلاش برای کسب قدرت علمی و توانمندی عملی و ارادی برای نزدیکی به خدای متعال نیست.

تمام رنجی که بشر می برد از نقص ها و ضعف های خود و دوری از خدای متعال است و راهبردی  که قرآن کریم بدان فرا می خواند, یعنی علم، ایمان و عمل صالح برای توانمند سازی انسان و نزدیک ساختن او به خداوند است.

اگر چه مهمترین ارزش از نظر اسلام ایمان و عمل صالح  است, زیرا این دو بالاترین عواملی است که به انسان قدرت و توانایی و قرب می دهد، ولی همه این ویژگی ها به آگاهی وابسته است.

اطلاع و آگاهی زیر ساخت توانایی, ایمان و کارآمدی انسان در مسیر زندگی و قرب الهی است. انسان ناآگاه و جاهل از خداوند دور است و هیچ کاری از او در جهت شکوفایی خود و جامعه در مسیر تعالی و خدایی شدن، ساخته نیست.

مهمترین صفتی که اسلام بدان فرا می خواند صفت علم است. آیات و روایاتی که در باب علم داریم آنقدر فراوان است که می توان گفت: از حد شمارش خارج است.

بنابراین هدف کلی مطالعه در هر زمینه ای آموختن و یادگیری است، ولی هدف خاص مطالعات اسلامی، آموختنی هایی است که او را در مسیر کسب قدرت ایمان و مدیریت عملی زندگی و در نهایت قرب الهی قرار می دهد و استعداد و توانایی های وجود او را بارور و شکوفا می کند.

علم و دانش اگر چه وجودش ارزش ذاتی دارد و به هوشمندی انسان و وصول معرفتی به خداوند می انجامد، ولی در بسیاری از عرصه ها نیز مقدمه عملکرد است و هنگامی ارزش نهایی پیدا می کند که به توانایی عملی شکوفا نمودن شخصیت انسان و راهبری جامعه در مسیر خدا بیانجامد.

انسان بدون اطلاع و آگاهی هیچ قدمی در زندگی مادی و معنوی خود نمی تواند بردارد. هر حرکتی نیازمند دانشی است و هر موفقیتی مرهون آگاهی انسان است.

انسانیت و کمال انسان با آگاهی و اطلاع شروع می شود و با عمل و عبودیت خداوند ادامه می یابد و به ولایت و قرب الهی می انجامد.

کسی که آگاهی ندارد، انسان واقعی محسوب نمی شود. آدم جاهل از ایمان و عبودیت خداوند و وصول به عشق و عرفان و مقام ولایت خداوند و از تمامی ارزش های انسانی و الهی محروم می ماند.

31-1-87