آیا کمک خواستن از دیگران شرک محسوب می شود؟

در پاسخ به این سوال گفتنی است: ریشه این بحث که آیا تمسک به اسباب شرک است یا نه، در این است که اسباب و انسان ها را غیر خدا بدانیم یا ندانیم. برای روشن شدن این بحث به چند نکته توجه نمایید :
1- معنای توحید عملی این است که همه توجه شما به خداوند باشد و تنها به او رو آورید و با همه وجود به او رجوع کنید و همه چیز خود را از او بخواهید و جز او هیچ موجودی را در عالم منشا اثر و موثر ندانید . زیرا به غیر از خدا، مؤثر و مدد دهنده‏اى در این عالم نیست و لحظه لحظه وجود اسباب و اثربخشى آنها، به لطف و اراده و قدرت خدا است. اسباب به لطف خدا مؤثرند و مستقل و جدا از او ، هیچ نیستند و توان هیچ تأثیرى ندارند .
2- وجود غیر خدا ناشی از تصور ما انسان ها است. در جهان هستی غیر از خدا چیزی وجود خارجی ندارد و تمامی موجودات نیز مظاهر و جلوه حضرت حق اند. کسی که با توحید اسلامی، به خصوص دیدگاه عرفانی آن آشنا نیست، خیال می کند که اشیا غیر خدا هستند و خدا را از غیر او جداسازی می کند.
تصور غیر برای خداوند، اصولا یک تصور ناشی از جهل و خیال انسان است. پرهیز دادن از رجوع به غیر خدا هم که در آموزه های اسلامی وجود دارد، اشاره به تصور و خیال آدمیان دارد و پرهیز دادن از رجوع به غیر خدا در حقیقت به نفی غیر خدا در اندیشه بشر می انجامد نه اینکه در خارج غیر از خدا چیزی هست که باید از آن پرهیز شود. رجوع به غیر خدا نکنید، در حقیقت به اصلاح اندیشه باز می گردد، به معنای اینکه برای خدا غیری تصور نکنید و کسی را غیر خدا ندانید تا به او به عنوان غیر خدا رجوع کنید.
3- یکی از اسباب و علل خود معصومین ع هستند. اگر تمسک به غیر شرک باشد باید توسل به معصومین هم شرک محسوب گردد. در حالی که چنین نیست، زیرا معصومین من دون الله محسوب نمی شوند و توسل و توجه به آنها با توجه و توسل به خداوند منافاتی ندارد . مصومین(ع) مظاهر و مجاری ولایت خدای متعال هستند و سر توسل و تمسک به آنها در مقام ولایت و خلافت آنان نسبت به خدای متعال نهفته است. تنها موثر در عالم را خدا دانستن منافاتى با تمسّک به اسباب ندارد و به معناى عدم استفاده و استمداد از اسباب و واسطه‏هاى فیض الهى نیست. بنابراین، همان‏طور که براى بلند کردن بار سنگینى از زمین، از دیگران کمک مى‏گیریم و یا براى درمان و شفا یافتن بیمار خود، از پزشک و دارو استمدادى کنیم همین‏طور است توسّل به اولیاى الهى .
توضیح بیشتردر این مورد این است که تـوسـل مـوجود گرانمایه اى را جهت نیل به مقام قرب الهى , بین خود و خدا وسیله قرار دادن است . قـرآن مـجـیـد مـى فـرمـاید : یا ایها الذین آمنوا اتقوا اللّه و ابتغوا الیه الوسیله و جاهدوا فى سبیل اللّه لعلکم تفلحون . ( مائده – 35 )؛ اى مـومـنان , پرهیزکار باشید و به سوى خداى بزرگ , وسیله فراهم سازید و در راه او مبارزه کنید , باشد که رستگار گردید . جوهرى در صحاح اللغه وسیله را اینگونه تعریف مى کند : الوسیله ما یتقرب به الى الغیر؛ - وسیله عبارت است از آنچه با آن به دیگرى تقرب مى جوییم . بـنابراین , موجود ارزشمندى که به او متوسل مى شویم , گاهى اعمال شایسته و پرستش خالصانه خـداونـد است که به عنوان وسیله نیرومندى ما را به پروردگار جهان نزدیک مى سازد و گاه یک انسان برومند که در نزد خداى بزرگ , از مقام و احترام ویژه اى برخوردار است . درخواست مستقیم از معصومین –ع- ، براى برآوردن حاجت؛ با توجه به ولایت تکوینى اولیاى الهى ، مصداق تمسّک به اسباب و واسطه‏هاى فیض الهى است و با توحید منافاتى ندارد .
توسل را مى توان به سه قسم تقسیم نمود :
1 - توسل به اعمال صالح ; چنانکه در مـورد آیـه وابـتـغـوا الـیـه الوسیله گفته شده : با اطاعت خدا و عملى که مورد خوشنودى وى باشد , به پروردگار نزدیک شود .
2 - تـوسـل بـه دعـاى بندگان شایسته , چنانکه قرآن کریم , از زبان برادران یوسف چنین حکایت مى کند : قالوا یا ابانا استغفرلنا ذنوبنا انا کنا خاطئین . قال ساستغفر لکم ربى انه هو الغفور الرحیم . ( فـرزنـدان یعقوب به پدر خویش ) گفتند : اى پدر , از خداى بزرگ , بخشش گناهان ما را بخواه که ما در اشتباه به سر مى بردیم . ( یـعـقـوب ) گـفـت : به زودى ازپروردگار خود , براى شما طلب بخشش مى نمایم که او بسیار آمرزنده و مهربان است . از آیه یاد شده به روشنى معلوم مى گردد که فرزندان یعقوب به دعا و استغفار پدرخویش متوسل گـردیـدند و آن را وسیله بخشودگى خود دانستند و حضرت یعقوب پیامبرنیز , نه تنها به توسل آنان اعتراض نکرد , که به آنها وعده دعا و استغفار هم داد.