اینکه خدا در قرآن می فرماید از رگ گردن به شما نزدیکترند، طوری توضیح دهید که این جمله در گفتار و رفتار و عمل انسان ثابت شود؟
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ- ما انسان را آفریدیم و وسوسه‏هاى نفس او را مى‏دانیم، و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم! (سوره ق آیه16- ترجمه مکارم)
کلمه ورید به معناى رگى است که از قلب جدا شده و در تمامى بدن منتشر مى‏شود، و خون در آن جریان دارد. بعضى هم گفته‏اند: به معناى رگ گردن و حلق است. و به هر معنا که باشد در آیه شریفه آن را طناب خوانده، چون شبیه به طناب است.
و معناى جمله این است که: ما به انسان از رگ وریدش که در تمامى اعضائش دویده و در داخل هیکلش جا گرفته نزدیک‏تریم، آن وقت چگونه به او و به آنچه در دل او مى‏گذرد آگاه نیستیم؟
این جمله مى‏خواهد مقصود را با عبارتى ساده و همه کس فهم اداء کرده باشد و گر نه مساله نزدیکى خدا به انسان مهم‏تر از این و خداى سبحان بزرگتر از آن است، براى اینکه خداى تعالى کسى است که نفس آدمى را آفریده و آثارى براى آن قرار داده، پس این خداوند است که از حالات او با خبر است.(ترجمه المیزان، ج‏18، ص: 520) 

منظور از نزدیک تر از رگ گردن در اینجا این است که وقتى خداوند از خطورات قلبى انسانها و وسوسه‏هاى زودگذرى که از فکر آنها مى‏گذرد آگاه است مسلما از تمام عقائد و اعمال و گفتار آنها نیز با خبر مى‏باشد، و حساب همه را براى روز حساب نگه مى‏دارد.
جمله (و لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ) ممکن است اشاره به این نکته باشد که خالق بشر محال است از جزئیات وجود او بیخبر بماند، آنهم خلقتى که دائم و مستمر است، زیرا لحظه به لحظه فیض وجود از ناحیه خداوند به ممکنات مى‏رسد که اگر یک دم رابطه ما با او قطع شود همه نابود مى‏شویم، همانگونه که نور آفتاب لحظه به لحظه از این منبع فیض بخش یعنى کره خورشید جدا مى‏شود و در فضا پخش مى‏گردد (بلکه چنان که خواهیم گفت ارتباط ما با ذات مقدس او از اینهم بالاتر است).
آرى او خالق است، و خلقتش دائم و مستمر، و ما در جمیع حالات وابسته به وجود او هستیم، با این حال چگونه ممکن است او از ظاهر و باطن ما بیخبر باشد؟! و در ذیل آیه براى روشنتر ساختن مطلب مى‏افزاید: و ما به او از رگ قلبش نیز نزدیکتریم (وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ).
چه تعبیر جالب و تکان دهنده‏اى، حیات جسمانى ما وابسته به رگى است که خون را به طور مرتب از یک سو وارد قلب و از یک سو خارج کرده به تمام اعضا مى‏رساند که اگر یک لحظه در عمل آن وقفه رخ دهد فورا مرگ به سراغ انسان مى‏آید.
خداوند از رگ قلب ما نیز به ما نزدیکتر است. این همان است که در جاى دیگر مى‏گوید: وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ: بدانید خداوند بین انسان و قلب او حائل مى‏شود، و همه شما نزد او در قیامت جمع خواهید شد (انفال 24).
البته همه اینها تشبیه است و قرب خداوند از اینهم برتر و بالاتر است، هر چند مثالى از اینها رساتر در محسوسات پیدا نمى‏شود.
خدای متعال وجود ما است و وجود ما به ما از رگ گردن ما به ما نزدیک تر است. ما بدون وجود چیزی نیستیم. خدای متعال باطن ما است و ما ظاهر او هستیم, رگ گردن جزئی از بدن ما است, در حالی که خدای متعال باطن کل وجود ما است و نزدیکی او به ما قابل مقایسه با رگ گردن نیست. تمام هستی ما وابسته به هستی او است. او هست که ما هستیم, ما قبل از این که هستی خود را درک و باور کنیم, ابتدا هستی او را درک می کنیم چون هستی او ظهوری است و هستی ما مظهری است و هستی ظهوری مقدم بر هستی مظهری است. او وجود است و ما ظهور وجود.

تأثیر نزدیکی خداوند در اعمال انسان:
با احاطه وجودی و علمى خداوند به ما و بودن ما در قبضه قدرت او، تکلیف ما روشن است، نه افعال و گفتار ما از او پنهان است، و نه اندیشه‏ها و نیات، و حتى وسوسه‏هایى که از قلب ما مى‏گذرد.
توجه به این واقعیت انسان را بیدار مى‏کند، و به مسئولیت سنگین و پرونده دقیق او در دادگاه عدل الهى آشنا مى‏سازد، و از انسان بیخبر و بى تفاوت، موجودى هوشیار و سر به راه و متعهد و با تقوا به وجود مى‏آورد.
در حدیثى آمده است که روزى ابو حنیفه خدمت امام صادق ع عرض کرد من فرزندت موسى را دیدم که نماز مى‏خواند، و مردم از جلوى او عبور مى‏کردند و آنها را نهى نمى‏کرد، در حالى که اینکار مطلوب نیست! امام صادق ع فرمود فرزندم موسى را صدا زنید، حضرت را صدا کردند، امام صادق ع سخن ابو حنیفه را براى فرزندش موسى ابن جعفر ع تکرار فرمود، در جواب عرض کرد اى پدر!
ان الذى کنت اصلى له کان اقرب الى منهم، یقول اللَّه عز و جل وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ!: کسى که من براى او نماز مى‏خواندم از آنها(مردم) به من نزدیکتر بود، چنان که خداوند متعال مى‏فرماید: ما به انسان از رگ قلب او نزدیکتریم. امام صادق ع او را در آغوش گرفت، و فرمود: بابى انت و امى یا مستودع الاسرار: پدر و مادرم به فدایت باد، اى کسى که اسرار الهى در قلبت به ودیعت نهاده (تفسیر نمونه، ج‏22، ص: 245)
بنابراین همانطور که گفتیم ثمره نزدیک بودن خداوند به انسان این است که انسان از خواب غفلت بیدار می شود تا جایی که هرگز خطایی از او سر نمی زند و در نتیجه آن به سعادت ابدی او منجر خواهد شد. اثبات این مطلب برای کسانی که به معصیت آلوده اند صدق نمی کند چرا که ما انسانها نوعا از حضور خداوند غافلیم و به همین دلیل به معصیت گرفتاریم و نمی توانیم جایگاه خداوند را در نفسمان پیدا کنیم. نمود ثبوت تأثیر قرب خداوند در اعمال انسان را می توان در اعمال و رفتار معصومین(ع) پیدا کرد، که تمام زندگی خود را در مسیر تقرب اللهی سپری کردند و در این مسیر نیز از کوچکترین خطایی بری می باشند چرا که به این آیه( نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ) ایمان داشته و با تمام وجود به آن اهتمام داشته اند.
از اینکه با ما همراه بودید بسیار سپاسگذاریم و برایتان آرزوی سربلندی و سعادت داریم.