بازدید امروز : 0
بازدید دیروز : 549
من گیج شدم بداخلاقی با عصبانی بودن چه فرقی داره مثلا اون چه می کنه که اون یکی نمی کنه مثال بزنید. خوش اخلافق چه ویژگی داره؟
از اینکه با جوانی با ایمان و مستعد کسب فضایل اخلاقی مکاتبه می کنیم بسیار مسرور و شادمانیم و امیدواریم که بتوانیم در این مسیری که قدم برداشته اید شما را یاری کنیم.
تعریفی ازخوش اخلاقی:
خوش اخلاقی دارای دو معنای عام و خاص است. معنای عام آن اتصاف به فضایل اخلاقی و تحصیل مجموعه کمالات و خصلت های پسندیده ای است که انسان در مسیر خودسازی و پرورش نفس، خود را به آنها می آراید. و معنای خاص آن خوشرویی، خوشرفتاری و برخورد شاد و پرنشاط با دیگران است. امام صادق (ع) نیز در اینباره می فرمایند: حسن خلق آن است که برخوردت را نرم کنی، سخنت را پاکیزه گردانی و برادرت را با خوش رویی دیدار نمایی (جامع السعادات، ج1، ص324). آنچه در جامعه و بین مردم از معنای خوش اخلاقی وجود دارد همین معنای خاص آن می باشد.
اهمیت خوش اخلاقی:
خوش اخلاقی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است بگونه ای که تمام انسانها این صفت را تحسین می کنند. همچنین دین اسلام همواره پیروان خود را به نرم خویی و ملایمت در گفتار و رفتار فراخوانده و از درشتی و تند خویی بازداشته است. حسن خلق و خوش رویی در نفوذ سخن انسان در دیگران اثری شگفت دارد. و مهمترین عامل موفقیت انبیای الهی به خصوص پیامبر گرامی اسلام(ص) در جذب قلوب انسان ها و گسترش دین خوش اخلاقی، گشاده رویی ، کلام نرم و دلنشین و نرم خویی آن حضرات بوده است. و به قول شاعر: از محبت خارها گل می شود. و از محبت سرکه ها مل می شود.
تأثیرات اخلاق خوش:
به طور کلی رابطه با مردم و اخلاق اجتماعی یکی از مهمترین و گسترده ترین عرصه های خودسازی و پرورش توانایی های انسان است. در این عرصه است که انسان می تواند در اثر ارتباط با انسان های دیگر ارزش های وجودی سایر مهارت های حرفه ای، علمی، عقلی و مدیریتی خود را بنمایاند و فضایل اخلاقی و کمالات انسانی را در خویش نهادینه کند و همچنین به شکوفایی توانایی هایی دیگران نیز کمک نماید. صحنه اجتماع عرصه یک تعامل بسیار گسترده است که در آن عوامل خدمت رسان، آموزش دهنده، آموزش گیرنده، کارآفرین، کارفرما، کارآموز و کارکنان در تمامی حوزه ها در یک شبکه فعال به شکوفایی توانایی های یکدیگر کمک می کنند و هدف تمامی این سیستم برای تمامی اعضای آن، چیزی جز توانمند سازی فرد و جامعه انسانی در ابعاد گوناگون، نیست. در عرصه تعامل اجتماعی، حسن خلق و خوش اخلاق بودن، به معنای خاص آن، جایگاه ویژه ای دارد. خوش اخلاقی اولین نمود توانایی شخصیت انسانی و پرورش یافتگی او در حوزه ارزش های انسانی و اخلاقی است.
عصبانیت:
عصبانیت یا غضب یکى از غرایز نیرومند و سرنوشت ساز در وجود انسان است. قسمتی از عصبانیت ممکن است مزاجی و زیستی و ژنتیک و وراثتی باشد, ولی قسمت عمده آن آموختنی و در اثر انتقال تربیتی از والدین و دوستان و خانواده است و مهم این است که عصبانیت و خشم یک انفعال صرف نیست و در صورتی که بدان توجه ارادی و تربیتی شود قابل درمان و کنترل و مدیریت است. بسیاری از افراد خودساخته ممکن است از جهت مزاجی انسان های عصبانی مزاجی باشند, اما به دلیل خودساختگی و باورهای ایمانی خویش در جامعه به عنوان انسان های خوش اخلاق مشهور هستند و خشمشان نمایان نیست.
پیشوایان دینى و دانشمندان مطالب فراوانى در مذمت خشم برافروخته دارند؛ نبى اکرم (ص) مى فرماید: «ان أ الغضب جمر توفذ فى جوف ابن آدم، الم تروا الى حمر عینیه وانتفاخ اوداجه»؛ به راستى که غضب آتشى است که در درون انسان برافروخته مى شود، نمى بینید که چگونه هنگام غضب، چشمانش قرمز و رگ هایش برافروخته مى شود(عیون الاخبار «ابن قتیبه»، ج 1، ص 282). حضرت على (ع) نیز مى فرماید: «الحد ضرب من الجنون»؛ غضب و تندى یک نوع دیوانگى است.( نهج البلاغه، قصار 255)
دیل کارنگى روان شناس معروف آمریکایى نیز مى نویسد:» تداوم خشم و غضب در مزاج و قلب آدمى، اثر سوء مى گذارد و بسیارى از بیمارى هاى درونى و امراض بر اثر خشم هاى پى در پى و زیاده از حد طبیعى است .( آیین کامیابى، ص 233)
تقابل خوش اخلاقی با عصبانیت:
همانطور که اشاره کردیم در اصطلاح اخلاقی و آموزه های دینی اسلام به کسی خوش اخلاق گفته می شود که صفات اخلاقی نیک دارد و یا با گشاده رویى، زبانی ملایم و برخوردی شاد با مردم روبرو می شود، و در هر شرایطی این توانایی را دارد که با خوش روئى برخورد کند، لب هایى پر از تبسم، و کلماتى پر از محبت و لطف داشته باشد. البته همه ما کاملا واقف هستیم که این توانایی در روابط اجتماعى انسان چه تاثیر اعجاز گونه ای دارد و چه مقدار کارگشا است.
به عکس، کج خلقى، عصبانیت، ترش روئى و سخنان خشن و خشک و فاقد لطف و محبت، حالت آزار دهنده ای است که ریشه در شخصیت نابهنجار فرد بد اخلاق دارد و علامت ضعف وجودی و نقصان پرورش یافتگی او می باشد. انسان های ضعیف، شکست خورده، نا امید، عصبانی و ناتوان معمولا بداخلاق می شوند. این افراد اغلب در هر شرایطی حالت طلب کاری دارند و عزت نفس و توانایی های خود را نادیده می گیرند. کج خلقی معمولا باعث ناراحتی عصبی خود فرد، آزار خانواده او، نفرت عمومی و گسستن پیوندهاى اجتماعى واجد آن خواهد شد.
انسان غضبناک و عصبانی که از اخلاق خوش محروم است در تمامی ارتباطات و تعاملات فردی و اجتماعی دچار مشکل است نه خود می تواند با دیگران رابطه برقرار کند و نه دیگران از رابطه با او لذت می برند در نتیجه شخصیت چنین فردی در دراز مدت کاملا متذلل می شود. برای مثال شما دو فروشنده ای که مواد غذایی میفروشند را در نظر بگیرید، یکی از آنها انسانی است عصبانی و بد اخلاق که اتفاقا مغازه او نزدیک محل سکونت شما است و دیگری فردی است خوش اخلاق که مغازه او با محل سکونت شما فاصله دارد، حال شما ترجیح می دهید خریدهای خود را از کدام یک از آنها انجام دهید؟ مسلما جواب شما فروشنده خوش اخلاق است. چرا که به تأثیراتی که یک فرد می تواند در رفتارهای ما داشته باشد واقفید لذا به همین دلیل است که ما انسان ها در انتخاب دوست دقت بیشتری به خرج می دهیم.
بنابر آیات و روایات ویژگى های بارز اخلاقی که می توان برای انسان مؤمن بیان کرد بدین قرار است:
ساحت فردى ویژگیها:
- توکل بر خدا (انفال/ 2)
- هنگام یاد خدا قلبشان ترسان و لرزان است(انفال/ 2، توبه/ 51)
- محافظت بر اداء فرایض خصوصاً نماز (مؤمنون/ 9)
- عفت و پاکدامنى (مؤمنون/ 5)
- خشوع در نماز (مؤمنون/ 2)
- رویگردانى از امور لغو و بیهوده (مؤمنون/ 3)
- افزایش ایمان هنگام شنیدن آیات الهى (انفال/ 2)
ساحت اجتماعى ویژگیها:
- امر به معروف و نهى از منکر (توبه/ 71، آل عمران/ 114)
- تأمین حوائج مادى و انفاق و بخشش به دیگران (توبه/ 71، انفال/ 3)
- تعاون و همیارى با برادران ایمانى (توبه/ 71)
- تواضع با مردم (فرقان/ 63)
- پیشى گرفتن در انجام امور خیر (مؤمنون/ 61)
- عدم طرح دوستى با کافران (مجادله/ 22)
- کوشش در امانتدارى (مؤمنون/ 8)
- وفاى به تعهدها و قراردادها (مؤمنون/ 8)
- اطاعت از رسول خدا (ص) (انفال/ 1)
همچنین امام صادق (ع) در یک روایت 8 ویژگى اخلاقی براى مؤمنین ذکر می کنند که عبارتست از:
- به هنگام شداید و سختىها سنگین و آرامند،
- در برابر گرفتاریها و آزمونهاى ناخوشآیند دنیا بردبارند،
- به هنگام وسعت روزى و آسایش سپاسگذار و شاکرند،
- به همان اندازه از روزى که خداوند متعال به او ارزانى داشته قانع و راضیند،
- به دشمنان ستم و تجاوز ننماید،
- بارشان را به دوش دوستان نیفکنند و یا آنکه به خاطر عوالم دوستى بار گناه آنان را به دوش نکشند،
- بدنشان در طاعت از خداوند و خدمت به خلق، در رنج و سختى است،
- مردم از ناحیه آنها در آسایش و آرامش خاطرند، همچنین ایشان در پایان فرمودند: علم یار و همدم مؤمن، حلم و بردبارى وزیر، راهبر و مشاور او، عقل و خرد فرمانرواى اعمال او. رفق و مدارا برادر و بازوى او و احسان و نیکوکارى پدر دلسوز و مهربان اوست.( سفینة البحار، ج 1، ص 37)
دوست عزیز شما می توانید براى آشنایى بیشتر با صفات و ویژگىهاى اخلاقی و عملى مؤمنان خطبه همام در نهج البلاغة را مطالعه فرمایید. در ادامه به بعضی از
راهکارهای عملی کسب اخلاق خوب اشاره شده است که در کسب این فضیلت بسیار سازنده است:
1- کمتر راجع به مشکلات گذشته تان فکر کنید،
2- کم توقع باشید،
3- در هر پیشامد بدى احتمال این که خیر دنیا یا آخرت شما در آن باشد را فراموش نکنید،
4- به خدا توکل داشته باشید،
5- در کارها خیلى خود را خسته نکنید،
6- از خواب و خوراک به اندازه کافى استفاده کنید،
7- ورزش کنید، حتى اگر نیمساعت در روز به صورت نرمش باشد،
8- برنامهاى براى تفریح تنظیم کنید (سعى کنید تفریحتان در فضاى سبز باشد)،
9- به هیچ وجه در ذهن خود مشکلات کوچک را بزرگ نکنید،
10- عطر استفاده کنید و از غذاهاى خوشبو بیشتر استفاده نمایید.
برای مطالعه بیشتر در باره خوش اخلاق بودن، به آدرس اینترنتی زیر که مربوط به سایت اداره مشاوره است مراجعه نمایید. در این صفحه پنج مقاله در مورد خوش اخلاقی هست که مجموعا مطالب جالبی است.
http://www.porseman.org/archview.aspx?grp=6
و همچنین می توانید کتبی که در پایین ذکر شده است را مطالعه کنید.
- معراج السعاده، ملا احمد نراقی، مقام سوم، مبحث غضب و حلم
- اخلاق در قرآن، آیت الله مکارم شیرازی،
- خودشناسی برای خودسازی، مصباح یزدی
- تهذیب نفس، ابراهیم امینی
- مقالات استاد محمد شجاعی
- خودسازى، شهید باهنر
- خودسازى، محمد یزدى
- جهاد با نفس،
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
لینک دوستان
لوگوی دوستان
پیوندهای مفید
فهرست موضوعی یادداشت ها
موضوعات ساختاری وبلاگ
مشترک شوید