مراتب رضایت الهی:

رضایت خداوند تعالی مراتبی دارد که رتبه های آن وابسته به درجات تقرب و تشبه به خدای متعال از طریق عبودیت و بندگی است, هر درجه ای از عبودیت متضمن درجه ای از قرب است و نیز رضایت متناسب با آن درجه را به همراه دارد.

 روش های کلی کسب رضایت:

1-      هماهنگی تکوینی با هستی و سنت های حاکم بر هستی و صفات خدای متعال.

2-      هماهنگی تشریعی با اراده خداوند که از طریق انبیا ووحی به انسان رسیده است که در انجام وظایف دینی خلاصه می شود.

 راهکار اصلی کسب رضایت الهی:

موجبات رضای خدا:
پیرامون موجبات رضایت خداوند و نشانه های راضی بودن خدا از خلق نکات مختلفی در روایات مطرح گردیده است.
1. مخفی بودن موجبات خشنودی خدا:
در روایتی از امام علی(ع) نقل شده که خدای تبارک و تعالی چهار چیز را در دل چهار چیز نهفته است خشنودی خود را در طاعتش نهفته است، پس هیچ طاعتی را کوچک نشمارید زیرا بسا که آن طاعت با خشنودی خدا همراه باشد و تو بی خبر باشی- برای کسب رضایت الهی هر کار خیر و پسندیده را انجام دهید و لو کوچک باشد زیرا احتمال دارد رضایت الهی با او کسب شود .
2. سه چیز است که بنده را به خشنودی خدا می رساند: استغفار زیاد،‌ فروتنی و صدقه دادن زیاد .
3. در نتیجه راضی و تسلیم بودن در برابر قضای الهی  ولو بر خلاف میل انسان باشد خشنودی خدا را در پی دارد.

 نشانه های رضای خدا:
1. روایت شده که موسی(ع) گفت: پروردگارا مرا از نشانه ناخشنودی خود از بنده ات خبر ده خدای تعالی به او وحی فرمود: هر گاه دیدی که من بنده ام را برای طاعت خود آماده و از معصیتم روی گردان می کنم این نشانه خشنودی من است.
2. در روایتی از پیامبر اسلام(ص) آمده: نشانه خشنودی خدا را خلقش ارزانی نرخها و دادگری فرمانروایشان است و نشانه خشم خدا بر خلقش، ستمگری فرمانروایشان گرانی نرخ هاست.
3. و نیز آمده است که نشانه خشنودی خدا سبحان از بنده خرسندی او است به آنچه خدای سبحان به سود و زیان او مقدم فرموده است. امام علی(ع) اگر راضی به مقدرات الهی بود نشانه رضایت خداوند است.
4. در کلامی از امام علی(ع) آمده: خشنودی خدای سبحان قرین طاعت او است. و در یک کلام اگر انسان تسلیم خدا باشد در این صورت خدا از او راضی است.

 پاداش کسب رضایت الهی:

مقام «رضوان» از بزرگترین مواهب و مقاماتی است که خداوند به مؤمنان و مجاهدان می بخشد و این رضوان چیزی غیر از باغ های بهشت و نعمت های جاویدان و غیر از رحمت گسترده پروردگار است و رضوان من الله اکبر.

هیچ کس نمی تواند آن لذت معنوی و احساس روحانی را که به یک انسان به خاطر جلب رضایت و خشنودی خدا به او دست می دهد توصیف کند. رضایت خدا از همه برتر و بزرگتر است. قرآن کریم اسماعیل(ع) را با صفت «مرضی» توصیف نموده است. «وَ کانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِیًّا» (مریم/55) ؛ و همواره مورد رضایت پروردگارش بود. این در واقع اشاره به این حقیقت است که او در کل برنامه هایش رضایت خدا را جلب کرده است.

اصولا نعمتی از این بالاتر نیست که معبود و مولا و خالق انسان از او راضی و خشنود باشد به همین دلیل در بعضی از آیات بعد از آنکه نعمت بهشت جاویدان را برای بندگان خاص خدا بیان می کند در پایان می گوید: «رَضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ» (مائده/119)؛ خداوند از آنها خشنود و آنها نیز از او خشنود خواهند بود و این فوز عظیم و رستگاری بزرگی است. این نشان می دهد تا چه اندازه این رضایت دو جانبه واجد اهمیت است (رضایت پروردگار از بندگان و رضایت بندگان از پروردگار).
زیرا ممکن است انسان غرق عالی ترین نعمتها باشد، ولی هنگامی که احساس کند، مولی و معبود و محبوب او از او ناراضی است، تمام آن نعمتها و مواهب در کامش تلخ می گردد و نیز ممکن است انسان واجد همه چیز باشد، ولی به آنچه دارد راضی و قانع نباشد، بدیهی است آن همه نعمت با این روحیه او را خوشبخت نخواهد کرد و ناراحتی مرموزی دائما او را آزار و شکنجه می دهد و آرامش روح و روان را که از بزرگترین مواهب الهی است از او می گیرد

علاوه بر این هنگامی که خدا از کسی خشنود باشد، هر چه بخواهد به او می دهد و هنگامی که هر چه خواست به او داد او نیز خشنود خواهد شد و رضایت دو طرفه میان او و خدای متعال برقرار می شود. نتیجه اینکه بالاترین نعمت این است که خداوند از انسان خشنود و او نیز از خدایش راضی باشد.

قابل‌ ذکر است‌ که‌ در ادامه‌ آیه‌ ، و رضوان من الله اکبر، آمده‌ است‌ که‌: رضوان‌الهی‌ حقیقت‌ هر رستگاری‌ بزرگی‌ است‌. مرحوم‌ خواجه‌نصیر، دراوصاف‌الاشراف‌ (صفحه‌ 67)نوشته‌: دربان‌ بهشت‌ را رضوان ‌نامیده‌اند، از آن‌ رو که‌ رضا باب‌الله‌ اعظم‌ است‌ یعنی‌ اگر کسی‌ به‌مقام‌ رضا برسد، به‌ بهشت‌ رسیده‌ است‌ و در هر چه‌ می‌نگرد نوررحمت‌ الهی‌ را می‌بینید؛ یعنی‌ کمترین‌ پاداشی‌ که‌ افراد واصل‌ شده‌ به‌ مقام‌ رضوان دارند، این‌ است‌ که‌ وقتی‌ به‌ پدیده‌های‌ هستی ‌می‌نگرند، با نور خدا پدیده‌های‌ هستی‌ را می‌بینند و این‌، بینش‌عمیقی‌ است‌ که‌ انسان‌ می‌تواند به‌عنوان‌ یکی‌ از آثارش‌ به‌ آن‌عنایت‌ داشته‌ باشد.

 رضایت انسان از خداوند:

به‌طور کلی‌  رضا به‌ معنای‌ خشنودی‌ و ثمره‌ محبت‌ انسان‌ به‌ذات‌ اقدس‌ الهی‌ است‌. یعنی‌  اینکه‌ خداوند متعال‌ از انسان‌ راضی‌باشد، این مقام بسیار بزرگ است? ولی‌ اهل‌ حقیقت ‌مطلوبشان‌ این‌ بوده‌ تا به‌ مرحله‌ای‌ برسند که‌ از خداوند  متعال‌ راضی‌باشند. آیه‌ 119 سوره‌ مائده‌ می‌فرماید: خداوند از این‌گونه‌  انسان‌هاراضی‌ است‌ و آنها هم‌ از خدا راضی‌ هستند. همچنین‌ مرحوم‌خواجه‌نصیر در  رساله‌ اوصاف‌الاشراف‌ (صفحه‌ 66-67) نوشته‌:رضای‌ خداوند از بنده‌اش‌ آنگاه‌ حاصل‌  می‌شود که‌ رضای‌ بنده‌ ازخدای‌ بزرگ‌ حاصل‌ شود. وی‌ نقل‌ کرده‌ که‌ یکی‌ از  بزرگان‌ 70 سال‌عمر کرد و در مدت‌ عمر هرگز نگفت‌ که‌ «کاش‌ فلان‌ چیز انجام‌می‌شد  و یا فلان‌ چیز انجام‌ نمی‌شد» که‌ این‌ در واقع‌ نشانه‌ روح‌رضایت‌ است‌ که‌ در  یک‌ بنده‌، در اوج‌ درجات‌ معنوی‌، می‌تواند به‌ وجود بیاید  .

   «مرحوم‌ خواجه‌نصیر» نقل‌ کرده‌ است‌: از بزرگی‌ پرسیدند که‌ از مقام‌ رضا در خود چه‌ اثری‌ یافته‌ای‌؟ او گفت‌: از مرتبه‌ رضا چیزی‌ به ‌من‌ نرسیده‌ است‌ ولی‌ اگر از وجود و جسم‌ من‌ پلی‌ بر روی‌ دوزخ‌ بسازند و خلایق‌ اولین‌ و آخرین‌ را بر آن‌ پل‌ عبور دهند و به‌ بهشت ‌رسانند و مرا تنها در دوزخ‌ کنند، هرگز در دل‌ من‌ خاطری‌ خطور نمی‌کند که‌ چرا بهره‌ من‌ این‌ است‌ و بهره‌ دیگران‌ آن‌ است‌. درواقع‌ این‌ نمونه‌هایی‌ از بیان‌ رضایت‌ الهی‌ است‌ که‌ اگر انسان‌ به‌ آن‌مرحله‌ برسد که‌ واقعاً تسلیم‌ محض‌ پروردگار باشد و صبر و پایداری‌در برابر مشکلات‌ در او مشاهده‌ شود، می‌توان‌ به‌ معنا و مفهوم‌رضای‌ الهی‌ رسید.