چگونه گناه را در نظر خود زشت جلوه داده و فریب ظاهر شیرین آن را نخوریم و به عاقبت تلخ آن پی ببریم؟

 یکی از ابعاد وجودی و غریزی انسان، میل به لذت های نفسانی است و همانگونه که اشاره کرده اید، گناه از نظر نفسانی ظاهرا شیرین و لذت بخش است و انسان به طور طبیعی و غریزی به سمت آن تمایل دارد، ولی به حسب باطن چیزی جز آتش و سوزندگی و تلخی نیست.

ما دو اردوگاه داریم، اردوگاه شیطان و اردوگاه رحمان. گناه از سنخ اردوگاه رحمان نیست. گناه عمل شیطانی است. البته ممکن است شخص گناه کننده خودش رحمانی و مومن باشد، ولی عمل اش شیطانی باشد. خطر گناه این است که ممکن است کم کم شخصی که متعلق به خدا و تحت ولایت اولیای خدا است، از این ولایت خارج و او را در زمره کسانی قرار دهد که تحت حکومت و ولایت شیطان هستند و شیطانی اش کند. این بزرگترین خطر و آسیب گناه است. یعنی از خدا دور و به شیطان نزدیک شود.

بهترین راهکار هم این است که انسان به عاقبت گناه بیاندیشد و فریب ظاهر شیرین آن را نخورد. برای این منظور باید در زمینه گناه و آثار آن مطالعه کنید و تاثیر گناه را بر سعادت انسان عمیقا بدانید. علت اینکه معصومین(ع) گناه نمی کردند، همین اطلاع و علم آنها به باطن گناه و آثار منفی آن بوده است، وگرنه آنها نیز اختیار داشتند و می توانستند گناه کنند.
راهکار اساسی دیگری که دراین زمینه وجود دارد، جایگزین کردن لذت های معنوی و روحانی به جای لذت های نفسانی است. لازم است به این نکته توجه داشته باشیم که انسان آمیزه ای از عقل و احساس است و احساس نقش اساسی در تنظیم عملکرد او دارد. به همین خاطر است که انسان طالب لذت است و باید توجه داشته باشیم که قسمتی از آرامش خود را از طریق لذت بردن تامین می کند. از طرف دیگر لذت بخش بودن امور مادی و معنوی و احساس خوشی که از این طریق به انسان دست می دهد، انگیزه بسیاری برای انسان در تنظیم رفتار و برخورد هایش ایجاد می کند که بدان نیاز دارد. در این راستا انسان می تواند با تنظیم برنامه های معنوی و شرکت در مجالسی که برای او لذت معنوی تولید می کند، مانند مجالس ذکر اهل بیت(ع) و دعا و جایگزین نمودن آنها، کم کم ذائقه جانش با این لذت ها انس بدهد و باطن خویش را از لذت های مادی و زودگذر رویگردان نماید.
بنابراین درباره لذت گفتنی است:
اولا، لذت طلبی و دنبال لذت بودن اختصاص به جوانان ندارد بلکه همه انسانها در هر سطحی که باشند از امور خوشایند ومطلوب لذت می برند و دنبال لذت نیز هستند.
ثانیا، شیرینی و لذت اختصاص به انجام گناه ندارد. بسیاری از کارهای خوب و پسندیده نیز وجود دارد که انجام آنها لذت بخش است بنابراین برای رسیدن به لذت کسی مجبور نیست گناه کند.
ثالثا، همه گناهان لذت بخش نیست مثلا کسی که به دیگران بد دهنی می کند یا فحاشی می کند معلوم نیست از این کار خود لذت ببرد بلکه ممکن است لحظاتی بعد دچار عذاب وجدان شود.
رابعا، لذت اختصاص به کارهای مادی وجسمانی ندارد بلکه لذت های معنوی نیز وجود دارد که اگر کسی ذائقه سالم داشته باشد هرگز حاضر نیست لذت های معنوی را با همه لذت های ظاهری و مادی مبادله کند.
گناه بیشتر معلول نا آگاهی, ضعف عقلانیت و ایمان و وجود زمینه های محیطی و روانی آن و نبود تربیت صحیح است و راه اصلی درمان گرایش به گناه تقویت عقل و معرفت نسبت و مبدا و معاد و خودسازی, تقویت اراده و مبارزه با زمینه های آن است.
بنابراین دوست عزیز! مشکل جای دیگر است باید علت اصلی مشکل را شناخت و سپس راه حل اساسی برای آن اندیشید. یکی از مهمترین علل تمایل انسان به ویژه جوانان به گناه، جهل و عدم شناخت آنها از عملی است که انجام می دهند. به عنوان مثال اگر کسی یک شربت بسیار گوارا تهیه کرده باشد ولی آن را با میکروبی آلوده کرده باشد و کسی که می خواهد این شربت را بنوشد نداند این شربت به ظاهر گوارا و لذتبخش آلوده است و به محض خوردن مبتلا به بیماری می شود، طبیعی است که این فرد تشنه و نیازمند به شربت آن شربت را می نوشد و در آن لحظات اول نیز برای او بسیار لذتبخش است اما دقایقی بعد روی تخت بیمارستان با درد، دست و پنجه نرم می کند و هنگامی که پزشک معالج علت بیماری او را آلودگی آن شربت اعلان می کند با خودش می گوید ای کاش آن شربت لعنتی را نخورده بودم.
بنابراین ای دوست عزیز همه رفتارهای گناه آلود به ظاهر شیرین و گوارا همان شربت مسموم و آلوده است به نظر شما برای این که جوانان این نوشابه ها و شربت های آلوده را مصرف نکنند چه باید کرد.
حتما در پاسخ خواهید گفت باید به آنها آگاهی و شناخت داد و آنها را از میکروب گناه وخطراتی که برای سلامت روحی و روانی وجسمانی وسعادت انسان دارد مطلع ساخت. بنابراین بهترین کاری که می توانیم برای جوانان امروز انجام دهیم این است که به آنها آگاهی و شناخت بدهیم و از خطرات گناه و عاقبت بدی که در کمین آنهاست و بسیاری ازدوستانشان به آن مبتلا شده اند آگاه کنیم. کار دیگری که می توانیم انجام دهیم راه استفاده از لذت های حلال که مشابه لذت های حرام است به آنها یاد بدهیم.
مثلا ازدواج برای کسانی که در سن ازدواج هستند و نیازمند به ازدواج هستند، تفریحات سالم و فرح بخش، مسافرت به جاهای دیدنی برای کسانی که امکان مسافرت برای آنها وجود دارد و بالاخره آشنا کردن آنها به لذت های معنوی که لازمه این کار آشنا کردن آنها با دین و آموزه های دینی است و تقویت ایمان آنها به دین، در این زمینه راهگشا خواهد بود.
آنگاه هر عمل خیری که انجام می دهند اعم از اعمال عبادی و غیر عبادی برای آنها لذت بخش می شود خیلی از جوانان که با دین آشنا شده اند با خواندن نماز و دعا با خدا و معشوق واقعی خودشان عشق بازی می کنند. افرادی نیز هستند که لذت خودشان را در کمک کردن به دیگران و دستگیری از فقرا می دانند و افرادی نیز لذت را در ترک گناه می دانند. بله، اینگونه لذت ها به کسانی اختصاص دارد که اولا ایمان به امور معنوی دارند و ثانیا ذائقه آنها با گناه خراب نشده است البته هر گناهکاری می تواند با توبه و تقویت ایمان خود دوباره ذائقه ای سالم پیدا کند و از امور لذتبخش معنوی لذت ببرد. بنابراین بهترین راهکار برای سوق دادن جوانان به لذت های واقعی و دوری از گناه و لذت های مسموم آگاهی دادن به آنها و درک لذت های معنوی و مقایسه آنها با هم است.