اصول گرایی، یعنی اعتقاد به اصول اسلام و اداره جامعه توسط دین. اصول گراهای واقعی کسانی هستند که معتقد اند دین از سیاست جدا نیست و جامعه باید با اصول و احکام دین اسلام و ولایت امام معصوم (ع) یا ولایت فقیه در عصر غیبت اداره شود.
اصلاح طلبی، یعنی عدم اعتقاد به اداره جامعه توسط دین. اصلاح طلب های واقعی کسانی هستند که دین را از سیاست جدا می دانند و معتقد اند که دین نمی تواند جامعه بشری را به پیشرفت و ترقی برسانند.
بنابراین می خواهند وضعیت موجود در جمهوری اسلامی را به نفع فرهنگ و تمدن غرب اصلاح کنند. یعنی به خیال خودشان حکومت دینی را به صلاح کشور نمی دانند و معتقد هستند که جامعه و کشور تنها با ایدئولوژی غربی به پیشرفت می رسد، بنابراین به مردم القاء می کنند که برای رسیدن به ترقی و پیشرفت باید از فرهنگ و تمدن مادی غرب پیروی کنیم.
اصلاح طلب ها طرفدار غربی شدن افکار، سیاست، مدیریت، اقتصاد و جامعه در ایران هستند و الگوی خود را تمدن مادی غرب می دانند. نوعی غرب زدگی افراطی در آنها مشاهده می شود.
عمق استراتژیک جریان اصلاح طلبی و اصول گرایی:
آنچه گفته شد درگیری ها و سیاست ورزی های ظاهری این دو جریان است. نکته ای که می خواهیم به آن تاکید کنیم این است که این دو جریان ریشه در اختلاف تمدنی و تقابل تاریخی دو جریان کفر و ایمان یا شرک و توحید، دارد.
برای درک عمق استراتژیک این دو جریان سیاسی روز کشور، باید ابتدا دو جریان تاریخی شرک و توحید را در طول تاریخ تحلیل کنیم. چون این دو جریان برآیند همان دو جریان تاریخی اعتقادی و ایدئولوژیک شرک و توحید است.
توضیح:
دو جریان تمدنی از اول تاریخ با ظهور حضرت آدم (ع) و تمرد شیطان از فرمان خداوند و رانده شدن او، شکل گرفته است، بیش از یک سوم آیات قرآن کریم به بررسی تمام ابعاد و روابط و خصوصیات و سرانجام این دو جریان اختصاص دارد.
جریان کفر و شرک و نفاق، تحت ولایت شیطان و طاغوت از یک طرف و جریان ایمان و توحید، تحت ولایت انبیاء و اولیاء از طرف دیگر تمام تاریخ بشر را پوشش داده اند.
این دو جریان تمدن ساز یکی الهی و دیگری مادی است. جریان کفر و شرک به دنبال رسیدن  به تمدن مادی تلاش می کند، چون سعادت خود را در رسیدن به چنین تمدنی می داند و جریان توحید برای رسیدن به تمدن الهی و توحیدی تلاش می نماید چون سعادت خود را در آن می داند. 
ظهور انبیای الهی و پیامبر اسلام و قیام امام حسین(ع) و در این زمان تحقق انقلاب اسلامی ایران همه تلاش هایی هستند که در راستای تحقق تمدن توحیدی انسان ساز و زمینه سازی برای تحقق نهایی آن در عصر ظهور حضرت مهدی (عج) اتفاق افتاده است.
 و در جبهه مقابل نیز انقلاب ها وتحولاتی، مانند رنسانس، عصر روشنگری، خرد ورزی مادی، علم و تجربه و حس گرایی افراطی و اومانیسم و لیبرالیسم و دموکراسی و سایر ایسم هایی که بر اساس جهان بینی و ایدئولوژی مادی در غرب ظهور کرده است، هدف اش رسیدن به تمدن مادی است.
این دو قطبی بودن تاریخ و جهان بینی و ایدئولوژی، است که باعث اصلی دو قطبی شدن روشنفکران و سیاست مداران و اقتصاد دانان و استراتژیست ها شده است.
در این راستا دو قطبی شدن جریان روشنفکری و عالم سیاست به اصلاح طلب و اصول گرا، نیز ریشه در این نظام دو قطبی دینی و تاریخی شرک و توحید دارد.
روشنفکران غرب زده کارشان نفوذ در افکار مردم ما و تغییر باورها و ارزش های آنان از دینی به مادی و غربی است تا از این طریق، زمینه تغییرات سیاسی و اجتماعی را فراهم کنند و سیاست مداران اصلاح طلب هم مستقیما به دنبال تغییر نظام سیاسی کشور جمهوری اسلامی و رسیدن به نظام مطلوب مادی و لائیک خود تلاش می کنند.