فلسفه مرگ اندیش کردن مردم از نگاه نهج البلاغه را می خواستم؟
مرگ و زندگی مهمترین مسأله آدمی در طول تاریخ است.آدمی فطرتاً طالب حیات است و متقابلاً از مرگ فراری است، لذا جدی ترین مسأله در زندگی را مرگ تشکیل می دهد که دغدغه انسان را به خود اختصاص داده و هر قوم، بنا بر اقتضاءات فکری ،دینی و باورهای خویش دیدگاه خاصی را در این خصوص ارائه کرده است .نوع نگاه آدمی به مرگ تأثیر بسیار قابل توجهی در نحوه زندگی آدمی دارد.
همچنین آنچه انبیاء و ائمه (علیهم السلام) همواره به آن دعوت کرده اند، ایمان به معاد و جاودانگی است؛ تا جایی که ایمان به معاد، در کنار ایمان به یگانگی خدا ، در شمار اصول دین قرار گرفته است. پیروان مکتب اسلام، با تأسی از بزرگان مکتب، اعتقاد به معاد را شالوده دین خود دانسته و آن را پاسخ مثبت به نیاز فطری بشر می دانند. اما روشن است کسی که در عالم ملک است نمی تواند حقایق عالم ملکوت را بفهمد وآگاهی کامل زمانی حاصل می شود که این امر مورد تجربه انسان واقع شود.

ادامه مطلب...

آثار و برکات نماز چیست؟
نماز در ابعاد مختلف دنیوی ، اخروی ، روحی ، جسمی ، فردی ، اجتماعی ، سیاسی ، تربیتی ، اخلاقی ، فرهنگی و ... دارای آثار و برکات متعددی می باشد که بیان تفصیلی هر یک از این موارد در این نوشتار نمی گنجد .
اما بطور اجمال برکات نماز در هر یک از این ابعاد از قرار ذیل می باشد :
الف - آثار و برکات اخروی نماز
روایات متعددی در خصوص برکات اخروی نماز ذکر گردیده از جمله در روایتی پیامبر خدا ( صل الله علیه و آله ) آثار اخروی نماز را چنین برشمرده است : « نماز ... موجب اجابت اعمال دعا وپذیرش اعمال ومیانجی میان نمازگزار و فرشته مرگ ، چراغ روشن کننده قبر ، بستری زیر پهلو های میت پاسخی برای پرسشهای نکیر ومنکر ، همدم در شادی وگرفتاری و باران رحمتی بر گور است تا روز رستاخیز ،نماز توشه مؤمنان در سفر دنیا به آخرت است ،نماز گزار را نزد فرشته مرگ شفاعت می کند ، سبب گذشتن وعبور کردن از پل صراط است ، کلیدی برای بهشت ومهریه حوریان بهشتی است. » (جامع الأخبار، ص 72) (1) 

ادامه مطلب...

چگونه ذهن و خیال خود را از رفتن به سوی نامحرم بازداریم؟
از این که به دنبال وارستگی جان و پیراستگی روح خود هستید به شما تبریک می گوئیم و امیدواریم راهنمای خوبی برای حس اعتماد شما باشیم.

«فکر»
فکر آن باشد که بگشاید رهى--- راه آن باشد که پیش آید شهى‏
گاهی شده است که چشم خود را به منظره ی زیبای دوخته ایم و فارغ از خوب و بد روزگار به اُفاق های دور و دراز نظر می کنیم. اما این حالت در ما زیاد به طول نمی انجامد و احساس می کنیم آشفته حالیم! مقداری که تأمل می کنیم متوجه می شویم که ذهن در حال پردازش درس و دانشگاه و آینده است. این امر عامل ایجاد احساس نامطلوب، و سرسبزی اطراف ما را مانند فصل پاییز به صورت خزان می نماید.
از این اتفاق چند مطلب را می خواهیم نتیجه بگیریم:

ادامه مطلب...

در مورد عرفان پائولو کوئیلو و آموزه های باطل آن اطلاعاتی می خواهم؟
انسان برای رفع تشنگی و بقای حیاتش به دنبال آب می رود. بشر امروز فراموش کرده است که روح او نیز نیاز به آب دارد. این تشنگی اکنون در غرب بیشتر محسوس شده است، چرا که انسان غربی دین را به کناری نهاد، و خود را وقف زندگی مکانیکی نموده است.
کسانی که می خواهند دین به کناری نهاده شود، تا از یاد و خاطره ی مردم فراموش گردد، غافل از این هستند که با بحران هویت و انسانیت روبرو خواهند شد. برای رفع این بحران معنویت و تشنگی باید فکری می شد؟! باید سرابی به نمایش در می آمد تا مردم را مدتی بدان سرگرم نمایند. یکی از همین سراب ها داستان سرائی های پائولو کوئیلو است.
پائولو کوئیلوی خود با بحران معنوی بر خورد کرده، و با آن دست و پنجه نرم نموده است. پاسخی مناسبی که او برای بحران در نظر گرفت، رجوع به مواد مخدر، سحر، جادو و مشروبات الکلی بود.

ادامه مطلب...

لطفا یک مرشد عرفانی معرفی نمایید؟
پاسخ: دوست گرامی. ما کسی را به نام مرشد نمی شناسیم. این اصطلاع بیشتر مربوط به دراویش و صوفیان است. از نظر ما مرشد واقعی اول خدای متعال است و بعد انبیا و اولیای معصومین ع هستند و بعد علمای دین اعم از علمای اعتقاد و اخلاق و احکام . یعنی کسانی که می توانند انسان را از خودش خارج کنند و به خداوند پیوند بزنند. اگر می خواهید خودسازی و سلوک کنید بهتر است به سایت ما سری بزنید و مطالبی پیرامون خودسازی و سلوک هست بخوانید راه برایتان تاحدودی روشن می شود. موفق باشید

بنده در بسیج دانشجویی مسئول گروه نوسازی معنوی هستم چون وب سایت شما را توانا یافتم، خواستم از شما راهنمایی بگیرم: برای کارنوسازی معنوی. پیشنهاد بدهید چه کارهایی را در دانشگاه انجام دهم که در فضای دانشگاه معنویت حاکم شود؟(با توجه به حال و هوای دانشگاه)
پاسخ: دوست گرامی. معنویت اسلام بر دو پایه توحید و ولایت استوار است. اگر واقعا می خواهید نوسازی معنوی کنید این دو حقیقت کلی اسلام را ترویج و آموزش دهید و سعی کنید باور ایشان را به توحید و یگانه پرستی و ولایت تقویت نمایی. این روش هم باعث حفظ دانشجویان در جهاد با نفس می شود و هم آنان را از فتنه های جامعه محفوظ می دارد. برای اطلاع بیشتر به سایت مراجعه کنید و درباره سیستم سیر و سلوک و خودسازی در گزینه های مختلف مطالعه کنید. موفق باشید.

http://www.akhlagh.porsemani.ir/
من برای خالص کردن نیاتم مشکل دارم و هرکاری را بر حسب وجوبش انجام می دهم. لطفا راهنمایی ام کنید. حداقل بگویید کار شما نیست؟
پاسخ: دوست گرامی. اخلاص متعلق به توحید است، یعنی وصف توحید است. برای اینکه انسان به اخلاص برسد ابتدا باید با توحید و یکتا پرستی آشنا شود و بعد سعی کند تمام انگیزه های غیر الهی را از خویش براند و هر چه بیشتر برای خداوند خالص شود. توحید یعنی به تدریج انسان کثرت را از زندگی خود پاک کند و تمام فکر و ذکر خود را متمرکز در خداوند و کسب رضایت الهی نماید. خداوند محور تمام هستی است و انسان نیز باید بکوشد خدا را محور زندگی خود قرار دهد و در این مسیر انگیزه های دنیوی را پاک کند و به اخلاص در توحید برسد. موفق باشید. رجوع کنید:
http://akhlagh.porsemani.ir/node/315

آیا عشق به همدیگر عشق به همسر و فرزندان هم نوعی حب دنیا محسوب می شود؟ آیا باید کمرنگ تر باشد تا دل کندن آسانتر باشد؟ اگر کمرنگ باشد زندگی دیگر زیبا نیست. چه باید کرد؟
پاسخ: دوست گرامی. در نظام توحیدی اسلام عشق مخصوص خدای متعال است، ولی محبت به همسر و فرزندان و والدین و مانند آن منافاتی با محبت خدا و توحید ندارد، مشروط به اینکه این نوع محبت ها در راستای محبت خداوند قرار گیرد و به قصد قربت باشد. آری اگر محبت به همسر و مانند آن باعث شود که انسان از یاد خدا و محبت به خدا غافل شود، این یک محبت شیطانی خواهد بود و نمی تواند صحیح و توحیدی باشد. بنابراین مهم انگیزه و نتیجه و تاثیر این نوع محبت ها در قرب و بعد انسان به خداوند است. با این معیار می توانید خودتان محبت ها را ارزیابی و ارزش گذاری و تقویت کنید. موفق باشید.

اینکه خدا میگه من را یاد کنید، تا به یاد شما باشم(بقره/152) چطور یادش کنم؟ آخه آدم اگه مثل من کثیف باشه، روم نمیشه همش فکر می کنم خدا دوستم نداره من خیلی گناه کردم، مکه که رفتم اسمم شانسی تو قرعه کشی در اومد؟
دوست گرامی. احساس گناه تا حدی که باعث تشویق انسان برای جبران گناهان شود خوب است، ولی اگر به صورت افراطی باعث شود انسان احساس کثیفی کند و رابطه اش با خداوند قطع شود، کار شیطان است و خوب نیست. اینکه خدا دوستم نداره و مانند آن حرف هایی است که شیطان برای قطع رابطه انسان با خداوند تلقین می کند. در این زمینه مواظب باشید. این احساس را کنار بگذارید و سعی کنید روابط خود را با خداوند بازسازی کنید و البته اگر گناهی هم بوده، توبه نمایید. این می شود یاد خدا و باعث می شود تا در لحظات حساس خدای متعال یاد شما کند و خواسته های مهم را برآورد. موفق باشید.

برای ترک گناه می توان با خدا معامله کرد؟ این کار گناهى ندارد؟
دوست گرامی. به طور کلی معامله با خدا اشکال ندارد، ولی خوب نیست ترک گناه را مشروط به این کنید که مثلا خداوند فلان حاجت مادی شما را برآورد، زیرا در هر صورت گناه کردن حرام است و توبه کردن در هر شرایطی واجب شرعی است و نمی شود گفت من وظیفه واجب خود را بشرطی انجام می دهم که تو هم فلان کار را برای من انجام دهی. اگر خداوند هیچ حاجتی را هم روا نکند، ما باید از گناه خود توبه کنیم چون در غیر این صورت گرفتار عوارض و عقوبت آن خواهیم شد. موفق باشید.

برای تشویق نوجوانی که در خواندن نماز کاهلی می کند، چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
پاسخ: دوست گرامی. ایشان اطلاعات کافی درباره نماز به گونه ای که تبدیل به باور عمیق و وجدان شود ندارد. سعی کنید با دادن اطلاعاتی که باعث ترس و امید در ایشان می شود به خصوص آیات و روایات و اشاره به اهمیت و فلسفه نماز آگاهی ایشان را به نماز بیافزایید و خود شما هم نشان دهید که به نماز اول وقت اهمیت می دهید، از این طریق ارتباط با خداوند و نقش عبادت در کمال و سعادت دنیا و آخرت را در ذهن و باور ایشان نهادینه کنید. به سایت ما هم سر بزنید و از راهکار ها و کتابهایی که در این زمینه معرفی شده است استفاده کنید .http://akhlagh.porsemani.ir/term66

برای دوری از غفلت و تقویت ایمان چه کنیم؟
دوست گرامی. منظور از غفلت در آموزه های اخلاقی اسلام ، غفلت از خدا و یاد خدا است و بهترین عامل تقویت ایمان هم همین یاد خدا است. منتهی باید ببینیم منظور از یاد خدا چیست. یاد خدا یعنی اینکه در هر لحظه از زندگی ببینیم خدا از ما چی خواسته همان کار را بکنیم. ابتدا در انجام واجبات کوشا تر باشیم و بعد کم کم مستحبات را هم انجام دهیم و همچنین ببینیم از چه کاری نهی کرده آن کار را نکنیم. این می شود یاد خدای کامل و انسان از غفلت خارج می شود و ایمانش نیز تقویت خواهد شد. موفق باشید.

چکار کنم به خدا نزدیکتر بشم، میگن قرآن بخون، آخه چیزی بخونم که معنی متوجه نشم، چه فایده داره، آیا ثواب تلاوت قرآن با خواندن ترجمه آن فرق داره؟
پاسخ: دوست گرامی. برای نزدیک شدن به خدا چاره ای جز خواندن و عمل کردن به قرآن نیست. قرآن کتاب راهنمای بشر در این مسیر است. حال اگر معنای آن را متوجه نمی شوید و یا تلفظ آن را درست نمی دانید، سعی کنید یاد بگیرید. این یک وظیفه دینی است که انسان کتاب دینی خود را بخواند و بفهمد و عمل کند. به طور قطع ثواب تلاوت متن کلام خدا بیشتر از خواندن ترجمه آن است، اگر چه مطالعه ترجمه و آموزش آن هم در جای خود لازم و تاثیر گذار است. بهترین روش آن است که انسان به گونه ای قرآن را تلاوت کند که معنای آن را بفهمد و مراد خداوند را دریابد. موفق باشید.

لطفا نام گناهان کبیره را بفرستید؟
نا امیدى ازخدا.ایمنی از مکر خدا.دروغ بستن به خدا و رسول - قتل.عاق والدین.خوردن مال یتیم.نسبت زنا عفیف.فرار از جبهه .قطع رحم . جادو.زنا. لواط. دزدى . سوگند دروغ. کتمان گواهى. گواهى به دروغ. پیمان شکنى . رفتار بر خلاف وصیّت. شرابخوارى. رباخوارى .خوردن مال حرام .قمار بازى .خوردن مردار و خون. خوردن گوشت خوک.خوردن گوشت حیوانى که ذبح نشده. کم فروشى. تعرّب بعد از هجرت. کمک به ستمگر.تکیه بر ظالم. نگهدارى حقوق دیگران بدون عذر. دروغگویى. تکبر.اسراف و تبذیر.خیانت.غیبت. سخن چینى. سر گرمى به امور لهو. سبک شمردن فریضه حج. ترک نماز.ندادن زکات.اصرار بر گناهان صغیره.

چگونه می توان عاشق خدا شد؟
دوست گرامی. رسیدن به عشق خداوند از طریق معرفت و عبودیت امکان پذیر می شود. معرفت و شناخت توحیدی خداوند و هستی و اولیای او به علاوه عبودیت که شامل دو مرحله واجب و مستحب است. وادی مستحب همان وادی عشق و حب است، ولی تا انسان از وادی واجبات و ترک گناه اطمینان حاصل نکند، مستحبات تاثیر واقعی خود را نخواهد داشت. به بیان دیگر انسان را سه وادی است. طبیعت، عقل و استدلال و وادی قلب و عشق. حال اگر سالک توانست از وادی طبیعت مهاجرت کند و بعد در وادی عقل نیز ضمن سلوک زمین گیر نشود و گذر کند، آنگاه به وادی دل و عشق می رسد و عارف می گردد. موفق باشید.

تهذیب و تصفیه نفس چیست و چگونه می توان به آن رسید؟
دوست گرامی. تهذیب و تزکیه نفس به معنای پاک نمودن خود از آلوده گی هایی است که مانع حرکت انسان در راه خدا می شود. از مهمترین اهداف پیامبران الهی پاک کردن مردم از زشتی ها و پلیدی ها و اخلاق زشت و خلق و خوی شیطانی است . قد افلح من زکیها و قد خاب من د سیها. هر کس نفس خود را از گناه و بدی پاک و منزه سازد به یقین رستگار خواهد بود و هر که او را به کفر و گناه پلید گرداند البته زیانکار خواهد گشت. در حقیقت مساله اصلی زندگی انسان نیز همین تزکیه است که اگر باشد سعادتمند و الا بدبخت و بینوا خواهد شد. موفق باشید.

چگونه میتوان از وادی طبیعت مهاجرت کرد و در عین حال به کار و فعالیت پرداخت؟
دوست گرامی. مهاجرت از عالم طبیعت به این معنا نیست که ما دنیا و زندگی را فراموش کنیم. در مثالی می گویند: چو صد آمد نود هم پیش ما است. منظور اضافه شدن است. کسانی که حیات عقلانی دارند، از مواهب زندگی مادی هم برخوردارند، کار و تلاش می کنند، ولی اسیر دنیا و مادیات نیستند. همین طور کسانی که حیات عرفانی دارند گرفتار عقل نیستند، باز این بدین معنا نیست که عقل را فراموش کرده اند یا احساس خود را کنار گذاشته اند. کسانی که حیات عرفانی دارند، از عقل و احساس و دنیا نیز برخوردارند، منتهی اسیر آنها نیستند و همه چیز را در راستای حیات عرفانی سامان دهی می کنند. موفق باشید.

می خواستم در مورد چگونه توکل کردن بدونم، آیا اگر مشکلی رو بخدا بسپارم ولی با استرس و ناراحتی پیگیرش باشم توکلم درسته یا نه؟ چون به دید من این یعنی به خدا اعتماد ندارم؟
دوست گرامی. توکل کردن به خداوند بدون تلاش فراوان کاری بیهوده است. مانند دعا کردن که داریم: دعا کننده بدون تلاش مانند پرتاب کننده تیر است با کمانی که زه ندارد. اعتماد و توکل به خدا در باره نتیجه تلاش، بسیار لازم است، ولی این معنا مانع تلاش انسان نیست و بلکه بدون تلاش به نتیجه نمی رسد. توکل در صورتی درست است که اولا با تلاش همراه باشد و ثانیا نتیجه را به خدا بسپارید، یعنی حتی اگر به خواسته خود نرسیدید ناامید نشوید و بدانید که خدا صلاح ندانسته و راه دیگری باز می شود. از راه های خداشناسی این است که امام ع فرمود من به فسخ تصمیم ها خدا را شناختم. موفق باشید.

چطور میشه اطرافیانمو مثلا تو خوابگاه به نماز خواندن تشویق کرد؟
دوست گرامی. راهکارهای تشویق به نماز. 1- تقویت ایمان و شناخت ایشان. این راه زیرساختی و دشوار است. 2- کسب اطلاعات و بیان آثار و عواقب ترک نماز. 3- بیان آثار مثبت و فلسفه نماز. 4- ارشاد عملی و نشان دادن خود به عنوان یک فرد متدین نماز گزار مومن. 5- امر به معروف و نهی از منکر

علت مستجاب نشدن دعا چیست؟
دوست گرامی. دعا در اصل عبادتی است که باعث تقرب انسان به خداوند می شود. حاجت خواستن یکی از نتایج و فواید دعا است. هر دعایی اگر صحیح و با شرایط باشد حتما مستجاب می شود، ولی ممکن است زمان استجابت در آن هنگامی که مد نظر ما است نباشد. اگر خداوند بخواهد کاری انجام دهد شرایط خاصی برای خود دارد که اغلب دور از فهم و اندیشه ناقص ما است. برای مطالعه بیشتر به سایت مراجعه و در گزینه مستحبات مطالعه کنید. http://akhlagh.porsemani.ir/term67
 

چه عواملی باعث قساوت قلب انسان می شود؟

با سلامی گرم به شما که مراقب روحتان بوده و حالات آن را زیر نظر دارید.
نحوه به وجود آمدن قساوت قلب بسیار ساده است. انسان از ابتدا که قساوت قلب ندارد. با دور شدن از معنویات و در دنیا فرو رفتن و به گناه آلوده شدن، قساوت قلب و زنگار دل نیز شروع می شود. روحی که از خدا نشأت گرفته و می تواند به جایی برسد که « به جز خدا نبیند» ، حالا در دست یک انسان بیچاره دارد ذبح می شود و لحظه لحظه از موطن اصلی خود که همانا ملکوت باشد دور می گردد.
مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم
یک گناه، یک نقطه سیاه در قلب ایجاد کرده و تکرار برگناه، این نقطه را بزرگ تر می گرداند تا این که تمام قلب سیاه می شود. این قلب سیاه، محصول عمل چه کسی است غیر از خودمان. مطابق روایات، قساوت قلب، بدترین عقوبت برای بندگان است(1). پس اگر دچار آن شدیم باید فوراً در صدد رفع آن بر آییم.
قلب، همان روح است و این مشکلی که بر روح وارد آمده از ناحیه خود ماست. خداوند می فرماید: اعمالشان چون زنگاری بر دل هایشان نشسته است. (مطففین/14)
این آیه نشان می دهد که سبب قساوت و زنگار دل، اعمال خود انسان هاست.
به طور تفصیلی نیز مواردی که باعث قساوت و زنگار دل می شود را بر می شماریم.
1- دوستی شهوات: کسی که دلش با دوستی شهوات دنیایی باشد قلب او از یاد خدا محجوب می گردد.(2)
2- کثرت کلام و زیاد سخن گفتن به غیر ذکر خدا قساوت قلب می آورد.
3- آرزوهای بلند دنیایی: خداوند به حضرت موسی فرمود: ای موسی! آرزویت را در دنیا دراز مکن که قلبت سخت و انعطاف ناپذیر می شود.(3)

ادامه مطلب...

بیا که قصر امل سخت سست بنیادست
بیار باده که بنیاد عمر بر بادست
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود
ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزادست
نصیحتی کنمت، یاد گیر و در عمل آر
که این حدیث ز پیر طریقتم یاد است:
مجو درستی عهد از جهان سست نهاد
که این عجوزه، عروس هزاردامادست
چه گویمت که به میخانه دوش مست و خراب
سروش عالم غیبم، چه مژده‌ها دادست:
که ای بلندنظر، شاهباز سدره نشین!
نشیمن تو، نه این کُنج محنت آبادست
تو را ز کنگره عرش می‌زنند صفیر
ندانمت که در این دامگه چه افتادست؟
غم جهان مخور و پند من مبر از یاد
که این لطیفه عشقم ز ره روی یادست:
رضا به داده بده وز جبین گره بگشای
که بر من و تو در اختیار نگشادست
نشان عهد و وفا نیست در تبسم گل
بنال بلبل بی دل که جای فریادست

چگونه خودشناسی سبب تهذیب نفوس مى‏شود؟
به چند دلیل خودشناسی سبب تهذیب نفوس می شود و راه خودسازی است:
اولا: انسان از طریق خود شناسى به کرامت نفس و عظمت این خلقت‏بزرگ الهى و اهمیت روح آدمى که پرتوى از انوارالهى و نفحه‏اى از نفحات ربانى است پى مى‏برد; آرى! درک مى‏کند که این گوهر گرانبها را نباید به ثمن و بهاى ناچیز فروخت و به آسانى از دست داد!
امیر المومنین علی (ع) در کلام بسیار حکیمانه ای فرموده است: کسی که کرامت و بزرگواری نفس خویش را بدرستی بشناسد ، آنقدر بدان مشغول می شود که تمام تمنیات دنیوی ، زرق و برق و لذتهای آن در نظر او بی رنگ و کم اهمیت جلوه می کند. چنین شخصی دیگر حاضر نمی شود که خود و ارزش های وجودی خود را در مقابل بهای ناچیز مال و مقام دنیوی معامله نماید.
تنها کسانى خود را آلوده رذائل اخلاق مى‏کنند و گوهر پاک روح انسانى را به فساد و نابودى مى‏کشانند که از عظمت آن بى‏خبرند.
ثانیا: انسان با شناخت‏خویشتن به خطرات هواى نفس و انگیزه‏هاى شهوت و تضاد آنها با سعادت او پى مى‏برد، و براى مقابله با آنها آماده مى‏شود.
بدیهى است کسى که خود را نشناسد از وجود این انگیزه‏ها بى‏خبر مى‏ماند و شبیه کسى است که گرداگرد او را دشمن گرفته، اما او از وجود آنان غافل و بى‏خبر است; طبیعى است که چنین کسى خود را آماده مقابله با دشمن نمى‏کند و سرانجام ضربات سنگینى از سوى دشمن دریافت مى‏دارد.
ثالثا: انسان با شناخت نفس خویش به استعدادهاى گوناگونى که براى پیشرفت و ترقى از سوى خداوند در وجود او نهفته شده است پى مى‏برد و تشویق مى‏شود که براى پرورش این استعدادها بکوشد، و آنها را شکوفا سازد; گنجهاى درون جان خویش را استخراج کند و گوهر خود را هویدا سازد. 

ادامه مطلب...

چیستی خودشناسی:
بی گمان اولین گام در راه خودسازی و تهذیب نفس و همچنین خداشناسی و سلوک الی الله، خودشناسی است.  منتهی خودشناسی به معنای خودشناسی شناسنامه ای نیست، بلکه بدین معنا است که انسان بعد واقعی خود را در جهان آفرینش دریابد و بفهمد که موجودی ملکوتی و پرتوی از عالم ربوبی است.

تفاوت خودشناسی با معرفت نفس:
ما از دو طریق به شناخت خود نایل می شویم که یکی در بدایت راه و لازمه حرکت و انگیزش انسان به سوی کمال و سعادت است و دیگری در نهایت راه و نتیجه سولک می باشد. معرفت نفس همان شناخت شهودی نفس است که در پایان راه, هنگامی که سالک به کشف و شهود رسید, حاصل می شود. بنابراین اصطلاح معرفت نفس بیشتر یک اصطلاح عرفانی و شهودی است و مربوط به نهایت سلوک سالک است, ولی خودشناسی یک امر عادی است و در ابتدای حرکت به صورت علمی و حصولی انجام می شود.
معرفت نفس در حقیقت یک تجربه عرفانی و حالتی است که به سالک در اثر طی طریق و ریاضت نفس حاصل می شود. این حالت به دلیل همین تجربه شخصی بودن, اغلب نه برای شاهد قابل توضیح و تبیین است و نه توسط دیگران قابل درک می باشد. البته نمونه هایی از این شهود در کتاب های عرفانی مانند شرح گلشن راز عارف لاهیجی موجود است و ایشان سعی کرده است تا حدودی حالت شهودی خود را در معرفت نفس به  تصویر بکشد. ما با مطالعه این آثار تنها به این نکته پی می بریم که ایشان به این مرتبه از علم شهودی باریافته اند, ولی هرگز نمی توانیم به معرفت نفس خودمان نایل شویم.
منظور ما از خودشناسی, در این مقال, همان حالت عادی و حصولی شناخت خود است که از طریق کوشش علمی و مطالعاتی و تفکر و تامل در خود و بررسی صفات و ملکات نهادینه شده و تحقیق در آثار و آموزه های دینی برای همگان قابل حصول می باشد و نه معرفت نفسی که محصول سلوک و نتیجه آن است. 

تفاوت خودشناسی و انسان شناسی:
اصطلاح انسان شناسی مربوط به شناخت نوعی انسان است که قبل از شناخت ویژگی های شخصی خود فردی, مطرح می شود, انسان شناسی, یعنی شناخت ابعاد و قوا و نوع رابطه و مظهریت انسان نسبت به خداوند که قرآن کریم با خلیفه الله بودن انسان و روح الهی داشتن و کرامت انسان در مقام تبیین آن است. 

ادامه مطلب...